Türkiye’nin eli TİKA Projeleri 5kıtada 30 Bin Proje
Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı (TİKA) Başkan
Vekili Serkan Kayalar, Başkanlığın, 60
ülkedeki 62 Program Koordinasyon Ofisiyle 5 kıtada yaklaşık 30 bin proje ve
faaliyet gerçekleştirdiğini belirterek, "Herhangi
bir karşılık beklemeksizin, gizli bir ajandaya sahip olmadan ihtiyaçları
önceleyerek yardımları ulaştırıyoruz." dedi.
Kayalar, AA muhabirine, TİKA'nın kuruluşunun 28'inci yılı
kapsamında, Başkanlığın dünyanın dört bir yanında çeşitli alanlarda yürüttüğü
çalışmalara ilişkin değerlendirmelerde bulundu.
Sovyetler Birliği'nin 25
Aralık 1991'de dağılmasıyla Orta Asya ve Kafkasya'da birçok devletin
bağımsızlığını kazandığını anımsatan Kayalar, Türkiye'nin o günlerde
bağımsızlığına kavuşan Türk cumhuriyetlerini tanıyan ilk ülke olduğuna dikkati
çekti.
Kayalar, bu bağlamda,
bölgede yapılacak faaliyetler ve dış politika önceliklerini uygulayacak,
koordine edecek bir organizasyon ihtiyacının doğduğunu ve bu doğrultuda,
TİKA'nın Bakanlar Kurulunun 24 Ocak 1992 tarihli kararıyla Dışişleri
Bakanlığına bağlı teşkilat olarak kurulduğunu hatırlattı.
TİKA'nın o yıllardaki amacını; Türk cumhuriyetlerinin kendi
sosyal yapısını üretmesi, kendi kimliğini sağlıklı şekilde inşa etmesi,
kültürel iş birliğinin geliştirilmesi ve teknik altyapı konusunda destek
verilmesi şeklinde özetleyen Kayalar, TİKA'nın 1999'da Başbakanlığa
bağlandığını ve Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi'nin ardından Kültür ve Turizm
Bakanlığı bünyesinde faaliyetlerini sürdürdüğünü anlattı.
Kayalar, Türkiye'nin hem dünyada hem de bölgesinde önemli aktör
haline gelme gayesi neticesinde, 2000'li yıllardan itibaren dış politika
anlayışında önemli değişimler geçirdiğine dikkati çekerek, şöyle devam etti:
"Bu doğrultuda,
TİKA da faaliyet coğrafyasını genişletmiş, 2002'de 12 olan Program Koordinasyon
Ofisi sayısını 2011'de 25'e, 2012'de de 33'e yükseltmiştir. TİKA, bugün 60
ülkedeki 62 Program Koordinasyon Ofisiyle 5 kıtada faaliyet göstermektedir.
TİKA, kurulduğu 1992'den bu yana 5 kıtada 170'e yakın ülkede, yaklaşık 30 bin
proje ve faaliyet gerçekleştirdi. Bu projelerin yaklaşık yüzde 90'ının 2002'den
sonra gerçekleştirilmiş olması, TİKA'nın etkinliğinin ne kadar arttığını
göstermektedir."
"2011'den bu yana 90 tarihi
eser restorasyonu ve renovasyonu tamamlandı"
Kayalar, TİKA'nın restorasyon faaliyetlerine ilişkin, "2011'den bu yana başta camiler,
türbeler, medreseler, saat kuleleri, kale, hamam, külliye ve çeşmeler olmak
üzere toplam 90 tarihi eserin restorasyonu ve renovasyonu tamamlandı."
dedi.
Bunlar arasında Cezayir'de kurtuluş mücadelesinin sembolü 500
yıllık Keçiova Camisi, Bosna Hersek'te UNESCO Dünya Mirası Listesi'ndeki Drina
Köprüsü (Sokullu Mehmet Paşa Köprüsü) ve Saraybosna Tarihi Başçarşı
Restorasyonu, Sırbistan'da Ram Kalesi'nin restorasyonu olduğunu belirten
Kayalar, Etiyopya'da Habeş Kralı Necaşi ile Sahabe Türbeleri Restorasyonu,
Kanuni Sultan Süleyman'ın Macaristan'daki türbesine ait kazı çalışmaları,
Moğolistan'da Orhun Yazıtları ile Bilge Tonyukuk Anıtlarının koruma altına alınması
gibi önemli çalışmaların da bu faaliyetler arasında yer aldığını kaydetti.
"Gizli bir ajandaya sahip
olmadan ihtiyaçları önceleyerek yardımları ulaştırıyoruz"
Kayalar, TİKA'nın Türk Tipi Kalkınma Yardımı Modeli'nin öncüsü
kurumlardan olduğuna işaret ederek, "TİKA,
insan odaklı, ayrım gözetmeyen, samimi, şeffaf, eşit ilişkiye ve ortaklığa
dayalı, ülkelerin önceliklerini ve ihtiyaçlarını dikkate alan, çevreye, yerel
kültüre ve milli değerlere saygılı, hızlı ve çözüm odaklı Türk Tipi Kalkınma iş
birliği anlayışıyla uluslararası alanda adından söz ettirmektedir."
ifadesini kullandı.
TİKA'nın halihazırda dünyanın dört bir yanında en ücra köşelere
ulaştığının altını çizen Kayalar, "TİKA,
kendisinden çok önce kurulmuş köklü muadil yabancı kuruluşlarla mütevazı
imkanlarla rekabet etmekte, sözde gelişmiş ülkelerin yardım adı altında siyasi
ve ticari menfaat kovaladığı bir ortamda sürdürülebilir, insan hayatına
doğrudan dokunan ve karşılık beklentisi olmayan projeler üretmektedir."
diye konuştu.
Başkanlığın, sahadaki uygulamalarında dünyadaki diğer muadil
kuruluşlardan ayrılan en önemli özelliğinin, doğrudan talebe karşılık vermesi
olduğuna dikkati çeken Kayalar, şunları kaydetti:
"Hiçbir şekilde
faaliyet gösterdiğimiz ülkenin istemeyeceği işler yapmıyoruz ya da proje
karşılığında dayatma ortaya koymuyoruz. Doğrudan finans desteği yerine,
projeleri TİKA olarak nerede olursak olalım, kendimiz uyguladığımız için
yabancı kuruluşlara oranla projelerimizden doğrudan ihtiyaç sahiplerinin
yararlanmasını sağlıyoruz.
İhtiyaç sahibi
coğrafyalarda sosyal, ekonomik ve kültürel birçok alanda kalkınma projeleri
hayata geçirirken, Cumhurbaşkanımızın Recep Tayyip Erdoğan'ın ifade ettiği
üzere, çağdaş birer alperen gibi gönülleri fethetmeye çalışıyoruz. Herhangi bir
karşılık beklemeksizin, gizli ajandaya sahip olmadan ihtiyaçları önceleyerek
yardımları ulaştırıyoruz."
"Geçen yıl yaklaşık 2 bin
proje ve faaliyet gerçekleştirdik"
Kayalar, TİKA'nın geçen yıl gerçekleştirdiği proje ve
faaliyetlere ilişkin, "Eğitim,
sağlık, altyapı, restorasyon, kültürel ve insani yardım alanlarında, geçen yıl
yaklaşık 2 bin proje ve faaliyet gerçekleştirdik ve 100'ün üzerinde ülkeye
ulaştık." bilgisini paylaştı.
Geçen yıl da öncelikle yakın ve komşu coğrafyayla uzun yıllar
sömürü altında ezilmiş ihtiyaç sahibi ülkelere odaklandıklarına işaret eden
Kayalar, şu ifadeleri kullandı:
"Geçtiğimiz yıl,
346 eğitim projesiyle 100 bine yakın öğrencinin eğitim hizmetlerinden faydalanmasını
sağladık. Sağlık alanında 142 projeyi hayata geçirerek 900 binin üzerinde
kişiye umut olduk. 5 bine yakın doktor, kamu personeli ve uzmana mesleki eğitim
vererek, insan kaynağı kapasite gelişimine ve yaşam kalitesinin yükseltilmesine
katkı verdik."
Kayalar, geçen ramazan Afrika'dan Güney Amerika'ya, Asya'dan
Balkanlar'a faaliyet gösterdiği coğrafyalarda ihtiyaç sahipleri, terör
mağdurları, yetimler ve soydaşlar başta olmak üzere 50'den fazla ülkede, 150
şehirde iftar verdiklerini ve ihtiyaç sahiplerine gıda yardımında
bulunduklarını aktardı.
"Yaklaşık 35 ülkede 120'ye
yakın açılışa hazır önemli projemiz bulunmakta"
TİKA'nın prestij projelerine değinen Kayalar, "Yaklaşık 35 ülkede 120'ye yakın
açılışa hazır önemli projemiz bulunmakta. Balkanlar ağırlıklı olmakla birlikte
Afrika'dan Orta Asya'ya ve Güney Amerika kıtasına kadar geniş coğrafyada
açılışa hazır prestij projelerimiz bulunmakta." dedi.
Kayalar, Irak'ta Kerkük
Kayseri Çarşısı restorasyonu ve Abdülkadir Geylani Külliyesi Restorasyonu, Etiyopya'da Necaş
Türbesi Restorasyonu ve Çevre Düzenlemesi, Filistin'de Gazze Filistin-Türkiye
Dostluk Hastanesi ile Gazze Türk konutları, Nijer-Türkiye Dostluk Okulu ve
Dostluk Parkı, Nijer-Türkiye Dostluk Hastanesi gibi projelerin açılışa hazır
prestij projeler arasında yer aldığını söyledi.
TİKA Başkan Vekili Kayalar, Filistin Kudüs Üniversitesi Kız
Yurdu İnşaatı, Hırvatistan Sisak İslam Kültür Merkezi İnşaatı Projesi, Romanya
Mecidiye Hastanesi Donanım Projesi, Arnavutluk Gjirokastra Erkek Öğrenci Yurdu,
Arnavutluk Berat Hünkar Camisi ve
Halveti Tekkesi Restorasyon Projesi, Bosna Hersek Travnik Elçi İbrahim Paşa
Medresesi'nin Restorasyon Projesi ve Pakistan Erken Sel Uyarı Sistemlerinin
Kurulması projelerinin de devam eden prestij projeler arasında yer aldığını
belirtti.
Hayata geçirilmesi planlanan prestij projelere ilişkin Kayalar, Moğolistan'da Bilge Tonyukuk Müzesi'nin
yapım, çevre düzenleme ve teşhir-tanzim çalışmaları, Irak'ta İmam-ı Azam Ebu Hanife Külliyesi restorasyonu, Pakistan'da
İslamabad Mükemmeliyet Merkezi'nin olduğunu anlattı.
Kayalar, TİKA'nın Türkiye'nin 2023 hedefleri doğrultusunda
kültürel varlıkların korunmasına yönelik projelerini artırarak devam ettirmeyi
planladığını vurgulayarak, "TİKA,
bu bağlamda 2020-2023 döneminde Balkanlar ve Doğu Avrupa'da 20, Doğu, Güney
Asya Pasifik ve Latin Amerika'da 4, Orta Asya ve Kafkaslar'da 17, Orta Doğu ve
Afrika'da 10 olmak üzere 51 restorasyon projesi daha gerçekleştirmeyi
hedefliyor." diye konuştu.
TİKA'nın, kültürel tesislerin altyapısının güçlendirilmesi
faaliyetlerine devam edeceğini dile getiren Kayalar, şunları söyledi:
"Bu bağlamda,
2020-2023 döneminde kültürel tesislerin inşası, donatımı ve yenilenmesine
yönelik 190 projenin gerçekleştirilmesi hedeflenmektedir. TİKA, sanatsal,
kültürel ve akademik içerikli kültürel organizasyonları ve programları
desteklemeye devam edecektir. Bu kapsamda, 2020-2023 döneminde 955 projenin
gerçekleştirilmesi hedeflenmektedir."
"TİKA'nın 63'üncü ofisini
Nijerya'da açmayı planlıyoruz"
Kayalar, Aralık 2019'da Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri
Ersoy'un teşrifleriyle Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nde (KKTC) TİKA'nın
62'inci ofisi olan Lefkoşa Program Koordinasyon Ofisinin açılışının yapıldığını
anımsatarak, "Kıbrıs'ın geleceğinde
de somut, hayata dokunan, üretim sektörlerini destekleyen, KKTC'nin
kalkınmasına fayda sağlayacak birçok projeyi hayata geçirme arzusundayız. Bu
konuda çalışmalarımıza başladık." dedi.
TİKA'nın, Türkiye'nin komşu, yakın coğrafyası ve dost ülkelerle
ilişkilerinin gelişmesine kalkınma projeleriyle katkı sağladığının altını çizen
Kayalar, "Bu anlamda, dış
politikamızla uyum içerisinde ve ihtiyaçlar doğrultusunda açılacak ofisler
değerlendirilmektedir. Afrika kıtasında Nijerya'da 63'üncü ofisimizi açmayı
planlıyoruz. Nijerya, Afrika'da oldukça önemli bir konuma sahip." değerlendirmesinde
bulundu. Türkiye'nin eli TİKA projeleri 5 kıtada hız kesmeden devam ediyor.
Kaynak: https://www.tika.gov.tr, AA,
Kod ÇeviriciKod Çevirici EmojilerEmojiler