Gökyüzünün yeni oyuncusu yerli motorla gelecek
Selçuk Bayraktar’ın sosyal medyadan duyurduğu "Yerli ve milli motor, TB-3’e can verecek" mesajı, içinde çok önemli yenilikler barındırıyor. TB3’ün muhtemel kabiliyetlerini ve yerli motor kazanımının ne anlama geldiğini uzmanlarla konuştuk.
Türkiye’nin milli
savunma sanayiinde en önemli güç unsurlarından biri olan yerli ve milli
SİHA’lar için yeni bir dönem başlıyor. BAYKAR Teknik Müdürü Selçuk Bayraktar’ın
sosyal medya hesabından yaptığı “TEI'nin
geliştirdiği milli tasarım, yerli üretim uçak motoru. Dünyada bu sınıfta
açık ara en yüksek performans değerlerine sahip uçak motoru. Nasıl derseniz; Test ettik, kıyasladık... AKINCI ve
Bayraktar TB3'e güç verecek!” mesajı sektörde ‘çifte müjde’ olarak kabul edildi.
Motor konusu politik amaç uğruna kullanıldı
Savunma Teknolojileri Analisti Kadir Doğan, aynı
mesajda hem yerli ve milli motor hem de kamuoyunun ilk kez duyduğu TB3 platformu olduğuna dikkat çekerek,
her iki gelişmenin de son derece değerli bir dönüşüme işaret ettiğini söyledi.
Son dönemlerde kamuoyunun ‘SİHA motoru’ konusunda epey meşgul olduğunu anımsatan Doğan’a göre
TB2 platformunda kullanılan rotax
motoru sanıldığı gibi çok zor erişilen bir konumda değil.
“Yine de başta
Kanada olmak üzere bu durumu politik amaç uğruna kullanan ülkeler var” diyen Kadir Doğan, söz konusu motorun çok farklı ülkelerden
temin edilebileceğini de paylaştı.
Yerli ve milli motor neden önemli?
Doğan, bu konunun her seferinde istismar edildiğini,
gelecek dönemde de benzer süreçler yaşanabileceğini vurgulayarak, yerli ve
milli motorun neden önemli olduğunu şöyle anlattı:
“TEI tarafından
geliştirilen PD-170 motoru Türkiye’nin üzerinde uzun süredir çalıştığı bir
projeydi. Hatta sadece bu motorla da kalmadı çalışmalar. Ayrıca PD-220 gibi
daha güçlü bir motor konusunda da ciddi mesafe kat edildi. Ankara, gelecek
dönemde atacağı muhtemel adımlar ve öngördüğü riskler nedeniyle kendi motor
ailesini oluşturmak istedi ve bunu da büyük oranda başardı. Ben bu ürünler ile
birlikte özellikle Turbo dizel havacılık motorları alanında ülkemizin gelecekte
bir problem ile karşılaşabileceğini düşünmüyorum. Bu sorun büyük oranda
çözüldü.”
İhracat için çok kritik bir gelişme
Söz konusu çalışmalarda gelinen noktanın TEI için
son derece önemli bir eşik olduğu görüşünü savunan Kadir Doğan’a göre yakın
gelecekte bu alanda kullanılacak Türk malı motorların dünyanın dört bir
yanından sipariş alabilme ihtimali bir hayli yüksek.
“TEI’nin motorunu
daha önce ANKA’da görmüştük. Şimdi farklı bir platform olan TB3’de de
göreceğiz. Siz motoru yaparsınız bu bir başarıdır. Ama farklı platformlara
entegre edebildiğiniz zaman başarınız kat be kat artmış oluyor” diyen Savunma Teknolojileri Analisti Kadir Doğan, şöyle devam
etti:
“Motor entegrasyonu
zorlu bir husus. Soğutması var, yakıt enjeksiyonu var, diğer alt başlıkları var…
Platform ile müşterek bir şekilde çalışmanızı gerektiren bir durum. Siz farklı
platformlarda bunu kullandıkça geri dönüşlerin sayısı da artacak. Bizzat
sahadan gelecek dönüşler sizin ürününüzü mükemmelleştirecek. TEI’nin
motorlarına ben bu gözden bakıyorum.
Tüm bunları alt alta
koyunca TB3’de bu motorun kullanılmasının neden önemli olduğunu bir kez daha
anlıyoruz. Yüksek irtifa, uzun uçuş süresi, verimli yakıt tüketimi gibi
parametreler göz önüne alındığında bu motorun dünyanın kendi alanında en iyi
motorlarından biri olduğunu söyleyebiliriz.”
[Bayraktar TB2, bugün kadar sergilediği performanla dünyanın kendi alanında en iyilerinden biri haline geldi.]TB3’de neler göreceğiz?
TB2’nin dünyada SİHA’lara bakış açısını değiştiren
bir dönüm noktası olduğunu hatırlattığımız Doğan, “Peki TB3 mevcudun üzerine ne
koyacak?” sorusuna ise şu yanıtı verdi:
“TB3 için kesin bir söylemde
bulunmak imkansız. Çünkü henüz resmi bir açıklama yok. Ancak beklentilerimiz
var. Bir kere TB2’ye göre daha ağır bir platform bekliyoruz. Ancak bu daha kısa
bir uçuş süresi anlamına gelmemeli. Çünkü yerli ve milli motor bu açığı
fazlasıyla kapatacak. TB2’nin uçuş süresi rekorlarını biliyoruz. TB3’ün de bu
konuda yeni rekorlara imza atması sürpriz olmaz.
Yapısal olarak
TB3’ün burnunun ANKA gibi şişkin olması kuvvetle muhtemel. Çünkü bu platformun
TB2’den farklı olarak SATCOM eklenmiş bir versiyon olacağını düşünüyoruz. Yani
bu ne anlama geliyor? TB2 belirli aralıklarla yerleştirilen antenler üzerinden
merkez ile iletişim kuruyordu. TB3 ise doğrudan uydu üzerinden sağlayacak
haberleşmeyi. Bu da uydunuzun çektiği her yerde TB3’ü uçurabileceğiniz anlamına
geliyor. Havada kalma süresi boyunca istediğiniz yere gönderebilirsiniz.
Bir diğer yapısal
değişim büyük ihtimalle kullanılan malzemede olacak. TB2 normalde karbon fiber
kompozit malzemeden yapıldı. Karbon fiber radyo sinyallerinin dışarıya
çıkmasını engelleyecek bir yapıda. TB3’de eğer SATCOM entegre edilirse, cam
elyaf takviyeli bir yapının kullanılması mümkün.”
TB3 yeni bir mühimmatla gelebilir
Savunma Teknolojileri Analisti Kadir Doğan, TB3’te
SAR radarı olabileceğine de işaret ederek, bu durumun tüm hava koşullarında
hedef bulma ve yok etme konusunda büyük bir kabiliyet kazandıracağını da
söyledi.
“İlk kez TB3
üzerinde göreceğimiz yerli ve milli bir mühimmat olur mu?” sorumuzu da yanıtlayan Doğan’a göre BOZOK’u TB3 üzerinden
görmek sürpriz olmaz.
Kaynak: Sertaç Aksan/TRT Haber
Kod ÇeviriciKod Çevirici EmojilerEmojiler