Mavi Vatan'ın derinlikleri Kaşif'e emanet
Türkiye’nin
Mavi Vatandaki doğal gaz serüveninde sondaj gemilerinin yanı sıra son yıllarda
ismini daha çok duyduğumuz araçlardan biri de Kaşif… Robotik kollarıyla
binlerce metre derinliklerde kritik işler yapan Kaşif 2 kendi alanında en
iyilerden biri.
Kimi
zaman başka bir ülkeden gemi kiralandı, kimi zaman envanterdeki bir savaş gemisi
yeniden donatılarak sismik araştırmalar için kullanıldı… Türkiye’nin yaklaşık
50 yıl önce başlayan denizlerde arama çalışmaları, bugün gelinen noktada
bambaşka bir noktaya evrildi ve muhteşem bir başarı hikayesi olarak yerini
aldı.
Sismik araştırma gemilerimiz Oruç Reis ile Barbaros Hayrettin Paşa’nın yanı sıra sondaj gemilerimiz Fatih, Yavuz ve Kanuni, Mavi
Vatan'ın dört bir yanında ülkemizin menfaatleri için çalışmaya devam ediyor.
Kaşif 2 ilk kez kameralar önünde
İlk üretilen Kaşif
halihazırda Fatih sondaj gemisi üzerinde aktif olarak faaliyetlerine devam
ediyor. Biz, Armelsan Savunma Teknolojileri’nin Pendik’teki merkezine gidiyor
ve Kaşif 2’yi ilk kez görüntülüyoruz.
Kaşif’in arkasındaki bilgi birikimini daha iyi anlayabilmek için Armelsan’a
biraz daha yakından bakmak gerekiyor… Armelsan Savunma Yönetim Kurulu Başkanı
Yetkin Karakaş, savunma sanayiinin içinden gelen bir isim. Kurdukları ekip de
sadece su altı insansız araçlara yönelip orada kalmayan, Türkiye’nin ihtiyaçları
doğrultusunda projeler geliştiren deneyimli mühendislerden oluşuyor.
Kaşif ne işe yarıyor?
Çekim için Pendik
Teknopark’a gittiğimizde Kaşif 2’nin gerçekten de neden bu kadar önemli
olduğunu daha iyi anlıyoruz. Son derece gelişmiş sensörler, yüksek çözünürlüklü
kameralar ve isminin ‘robotik kol’
olduğunu öğrendiğimiz aparatlar bizi şaşırtıyor.
Armelsan Savunma
Teknolojileri Genel Müdürü Can Emre Bakım ile hem tesisi geziyoruz, hem de
Kaşif 2’nin teknik özelliklerini öğreniyoruz. Kaşif’i en temel haliyle “Ağır iş sınıfı uzaktan kumandalı su altı
robotu” olarak tanımlıyor Bakım. Ve çekim yaptığımız ürünün Kaşif 2 olarak
isimlendirildiğini, Kaşif 1’in ise halihazırda Fatih sondaj gemisi üzerinde
aktif olarak çalışmalara katıldığını söylüyor.
Kanuni sondaj gemisine kavuşmak
için gün sayıyor
Can Emre Bakım,
Kaşif 2’nin de en geç gelecek hafta yuvadan ayrılacağını, sondaj gemisi
Kanuni’ye katılarak yeni bir serüvene başlayacağını anlattıktan sonra Kaşif
2’nin bazı teknik özelliklerinden bahsediyor:
“Kaşif’in amacı
sondaj platformunun su altında yapacağı tüm faaliyetleri gerçekleştirmek.
Üzerindeki gelişmiş kameralarla hem görüntü aktarıyor, hem de cihazın önünde
bulunan robot kolları vasıtasıyla sondaj platformunun
talimatları çerçevesinde kesme biçme işlemleri, conta değiştirme, kuyu başı
temizleme gibi işleri yapıyor.
Yaklaşık 3 bin metre derinliğe kadar operasyon
yapabilme kabiliyetine sahip bir robottan söz ediyoruz… Hatta şunu da
söyleyeyim istenildiği takdirde bazı değişiklikler ve güncellemelerle Kaşif’in
6 bin metre derine inmesi mümkün oluyor.”
Yerlilik oranı giderek artıyor
Savunma sanayiinde
ya da yakın alanlarda bir cihaz ile karşılaşınca hepimizin aklına ilk gelen
sorulardan biri yerlilik oluyor… Can Emre Bakım merakımızı gideriyor ve Kaşif
1’in yerlilik oranının yüzde 53 civarında olduğunu söylüyor. Önünde durduğumuz
Kaşif 2’de bu oran yüzde 65 seviyelerine yükselmiş. Yaklaşık 6 ayda gibi kısa
bir sürede böylesine önemli bir gelişim, gelecek projeler için ümitlendiriyor
bizi. Genel Müdür Bakım’ın anlattığına göre Kaşif 3 ve sonrasında yerlilik
oranı yüzde 70’in üzerinde olacak.
Dünyada bunu üretebilen 4
ülkeden biriyiz
ARMELSAN Savunma Teknolojileri Genel Müdürü Can Emre
Bakım, projenin maliyetleriyle ilgili de bazı detayları paylaşıyor. Yurt dışında
benzer özelliklerde bir cihazın yaklaşık maliyetinin 6 milyon euro olduğunu öğreniyoruz. Tabii ki Kaşif 1 ve Kaşif 2
ülkemizde üretildiği için maliyet çok daha aşağılara düşüyor. Buradaki en
kritik hususlardan biri de Kaşif için harcanan maliyetlerin büyük çoğunluğunun
yurt içinde kalması... Yani dışarıya döviz çıkmaması açısından da değerli bir
iş var ortada…
Peki bu tarz
araçları herkes üretebiliyor mu? Bakım, dünyada daha önce sadece 3 ülkenin bu
araçlardan üretebildiğini söylediğinde çok şaşıyoruz. Bakım bizi daha da
şaşırtmak istiyor ve Kaşif 2’nin dünya üzerindeki en yüksek itiş gücüne ve
hidrolik güce sahip olan insansız su altı aracı olduğunu söylüyor.
Kaşif’e ihtiyaç daha da artacak
Birisi arkamızda
duran Kaşif 2, diğeri ise şu anda Mavi Vatan’ın derin sularında görevini yapan
Kaşif 1… ‘Bu sayı bizim için yeterli
mi?’ diye soruyoruz Can Emre Bakım’a:
“Gaz bulunan sahada kuyu tamamlama dediğimiz bir
evre var. Bu evrede bulduğunuz gazı kıyıya taşıma faaliyetlerini
yürütüyorsunuz. Bu faaliyetler de sadece sondaj gemisiyle değil onları
destekleyen ‘platform destek gemileri' ile yapılıyor. Ve bu platform destek
gemilerinde de yaklaşık olarak her bir gemi için iki insansız su altı aracı
ihtiyacı doğuyor kuyunun tamamlanabilmesi için.
Bunları şu sebeple anlatıyorum; Türkiye Mavi
Vatan’da arama çalışmalarına devam ettikçe, bulduğu gazı kıyıya taşımak
istedikçe yeni Kaşif’lere de ihtiyaç duyulacak. Somut bir örnek vereyim;
biliyorsunuz Sakarya gaz sahasından müjdeli bir haber aldık. O gazın ülkemize
ulaşması için 10 tane insansız su altı aracının aynı anda sahada faaliyet
göstermesi gerekiyor.”
İnsan kolunun tüm hareketlerini yapabiliyor
Kaşif’in çok
gelişmiş bir yönetim paneli var… Önünüzdeki çok sayıda ekrandan aşağıda olan
bitenleri net bir şekilde görüyor, ihtiyacınız olan komutları kolaylıkla
iletebiliyorsunuz.
Dikkatimizi çeken
bir diğer nokta Kaşif’in hemen önünde yer alan iki kol… Bakım bunların ‘robotik kol’ olduğunu söylüyor.
Kollardan birisi 5, diğeri 7 fonksiyonlu… 5 fonksiyonlu olan kol daha güçlü ve
robotun ağır bir cismi taşıması ya da kendini bir yere sabitlemesi gibi
durumlarda devreye giriyor.
Diğer kol ise bir insan kolunun tüm hareket kabiliyetlerine sahip. İşin hassas çalışılması gereken noktalarında esas rol onun oluyor… El aletlerini kullanıp yukarıdan gelen talimatları yerine getiriyor. Eğer binlerce metre derinde kesme, sıkma, temizleme, conta değişikliği gibi ihtiyaçlarınız olursa 7 fonksiyonlu kol kısa sürede isteklerinizi yerine getiriyor. Türkiye’nin savunma sanayii alanında geldiği noktayı şimdi daha iyi anlayabiliyoruz.
Kaynak: Sertaç Aksan/ Cihan Karaahmetoğlu/ TRT
Haber/ Özel Haberler
Kod ÇeviriciKod Çevirici EmojilerEmojiler