Yeni iş teklifiniz 'casusluk' olabilir
Çin’in son 5
yılda İngiltere’de 10 binden fazla kişiye iş teklif edip casusluk için
kullanmak istediği iddiası yeni bir tehlikeye işaret ediyor. Pandemiyle bu
faaliyetlerin arttığını anlatan uzmanlar, Türkiye için de benzeri riskler
olduğu görüşünde…
İstihbarat
dünyasında oltalama yöntemiyle hedeflenen ülkeden bilgi aktarımı sağlayacak
kişilerin bulunması pek de yeni bir yöntem sayılmaz… Ancak geçtiğimiz günlerde
İngiltere’de kamuoyuna yansıyan bazı haberler pandeminin bu alanı da
etkilediğini göstermesi açısından önemli.
Söz
konusu haberlere göre Çin, başta Linkedln olmak üzere sosyal iş ağları
üzerinden 10 binden fazla kişiyle iletişim kurdu. İngiliz istihbaratına takılan
bu sürecin detaylarına dair henüz net bir bilgi bulunmasa da uzmanlar 10 binin
‘oldukça ölçülü’ bir sayı olduğunu ve sayının daha da artabileceğini söylüyor.
Siber espiyonaj faaliyetleri önem kazandı
Yaşananları okuduğumuzda hem sürecin nasıl
ilerlediğini daha iyi anlamak, hem de Türkiye’de benzer bir sürecin olup
olmadığını öğrenmek üzere Bursa Teknik
Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Ali Burak
Darıcılı ile konuştuk.
Doç. Dr. Darıcılı, İngiltere’deki örnek olayın aslında Çin istihbarat stratejisinin de bir yansıması olduğunu belirterek söze başlıyor. Bu yaklaşım Konfüçyüs’e atfedilen ‘Yeterince güçlenmeden rakibine yumruk atma’ vecizesinin de kendine çıkış noktası olarak kabul ediliyor. Darıcılı, Pekin’in ‘pasif ama etkili olan’ bir yöntem izlediğini söylüyor.
Süreç nasıl işliyor?
Peki iş ağları üzerinden bu tür bir faaliyet nasıl
yapılıyor?
“Sadece işsiz olanların değil daha iyi bir iş isteyenlerin de bu
ağlarda bulunduğunu biliyoruz. Sistem burada basit bir yaklaşım üzerinden
ilerliyor; işi olmayan ya da daha iyi bir iş isteyen kişilerin büyük çoğunluğu
mevcuttan daha fazla para kazanmayı amaçlar. Yani ‘maddi motif’ dediğimiz gruba
uygunluk var.
Tabii burada bir noktayı açmak gerekiyor… Bu ağlar üzerinden kendine bilgi akışını sağlamak isteyen, daha açık bir ifadeyle angaje edeceği çalışanlar arayan ülkenin bazı öncelikli hedef meslekleri oluyor. Savunma sanayii, enerji, yapay zeka ve yüksek teknoloji içeren şirketlerde çalışanlar daha çok teklife maruz kalıyor.”
İş görüşmesinden casusluğa uzanan süreç
Doç. Dr. Darıcılı bu bilgileri anlatırken biz daha
da netleştirmek istiyoruz… Çünkü bir kişinin iş görüşmesi ve sonrasında karşı
tarafa direkt casusluk yapması pek kolay görünmüyor. Darıcılı da zaten sürecin
öyle işlemediğinin altını çizdikten sonra örnek bir olay üzerinden süreci somutlaştırıyor:
“Örneğin Türkiye’de öncü olan bir savunma sanayii şirketinde
çalışan başarılı bir mühendissiniz. Sonra yurt dışındaki bir firmadan size
teklif geliyor. Bu teklif hem yüksek kazanç hem de daha iyi ek şartlar
sağlıyor. İlk olta bu şekilde atılıyor.
Sonrasında yüz yüze ya da bir uygulama üzerinden görüşüyorsunuz.
Bu görüşmede de kendinize dair bilgiler veriyorsunuz… Geçmişiniz, aileniz,
hayattan beklentileriniz, hedefleriniz gibi bir istihbarat örgütü için
‘karakter analizi’ malzemesi olacak detaylar paylaşıyorsunuz.
Ardından siz bir yanıt veriyorsunuz, onlar dönüş yapıyor derken
karşı tarafla bir şekilde iletişime giriyorsunuz. Kısa bir süre sonra sizden
bazı raporlar isteniyor. ‘Sen hangi projede çalışıyorsun, kendi alanınla ilgili
bize kısa bilgiler yazabilir misin?’ diye başlayan olaylar, size yapılan
ödemelerle mali boyutu da olan bir sürece evriliyor. İlk raporda siz detaylar
vermeseniz de karşı taraf muhakkak ‘daha spesifik’ bir rapor istiyor ve
detaylar geliştikçe ücretin de artacağı bilgisi paylaşılıyor.
Siz bu süreçte yanlış yaptığınızı bilseniz de bilgileri
veriyorsunuz çünkü para ihtiyacınız var. İş bundan sonra para-bilgi
karşılığında gidiyor. Vazgeçmek gibi bir niyetiniz olursa bu kez karşı taraftan
şantaj başlıyor. Çünkü o güne kadar yazdığınız raporlar aslında işten atılmanız
ve o sektörde bir daha iş bulamayacak hale gelmeniz için yeterli.”
Batılı ülkeler de bu yöntemi çok kullanıyor
Türkiye’de de benzer süreçlerin yaşandığını belirten
Doç. Dr. Ali Burak Darıcılı, bu tür faaliyetlerin sadece iş ağları üzerinden
değil kültür dernekleri ve enstitü gibi kurumlar üzerinden de
gerçekleştirildiğini söyledi.
Pandemi döneminin bu süreci kolaylaştırdığını da
sözlerine ekleyen Darıcılı, “Eskiden bu
tür iş görüşmeleri için bir sürü mizansen gerekiyordu. Şimdi bu da kalktı ve
istihbarat örgütlerinin eli rahatladı. Çünkü tüm dünya dijital iş görüşmeleri
üzerinden ilerliyor. Tabii burada her ne kadar örnek olay Çin ile ilgili
haberler basına yansımış olsa da başta ABD ve İngiltere hatta İsrail ve Almanya olmak üzere çeşitli ülkelerin de bu yöntemi
sıklıkla kullandığını bilmekte fayda var” şeklinde konuştu.
Kaynak: Sertaç Aksan/ TRT Haber
Kod ÇeviriciKod Çevirici EmojilerEmojiler