Gözlük sanal, etki gerçek neler oluyor
Son dönemde dijital dünyada ihtiyaç haline
gelen sanal gerçeklik gözlükleri, oyun konsolları, simülasyonlar, metaverse
derken artık kullanımda…Teknoloji, çeşitlendikçe sanal gerçeklik gözlükleri de
kullanım alanını gittikçe genişletiyor. Bu gözlüklerin insan sağlığına etkileri
nelerdir? İnsan sağlığına psikolojik olarak ve fiziki olarak etkileri
araştırılıyor mu? Konu ile ilgili TRT Haberdeki ilgili yazı…
Sanal gerçeklik
gözlüklerinin yıldızı son zamanlarda daha parlak. Bunun en önemli nedeni
kuşkusuz ki Metaverse.
Metaverse, internet kullanıcılarına sanal gerçeklik
ile fiziksel gerçekliği birleştirerek alternatif bir evren oluşturmayı vaat
ediyor. Bu gelişmeyi sanal evrene açılan yeni bir kapı gibi düşünürsek, o
kapının anahtarlarından biri de sanal gerçeklik gözlükleri.
Video
oyunlarıyla hayatımıza giren, cep telefonlarıyla yükselen ve pek çok kullanım
alanına sahip sanal gerçeklik gözlükleri kullanan kişiyi görüntünün içerisine
sokarak renkli ve bambaşka evrenler vadediyor. Peki, bu ileri teknoloji
gözlükler ne kadar masum?
Uzun kullanım göz sağlığını tehdit ediyor
Sanal gerçeklik gözlüklerinin çalışma prensibini ve
göz sağlığı üzerindeki etkilerini inceleyen Prof. Dr. Banu Açıkalın, uzun
kullanımların miyop başta olmak üzere katarakt ve sarı nokta gibi
rahatsızlıkları tetikleyebileceğini söylüyor.
“Sanal gerçeklik gözlükleri, son zamanlarda yaygın olan LED,
LCD, Plazma gibi teknolojiler ile üretilmiş cep telefonu, bilgisayar ve diğer
birçok aygıtın ekran görüntüsünü, oluşturulan göz yanılmaları (hileleri) ile
daha gerçekçi olarak algılatmak için tasarlanmış son derece teknolojik
gözlüklerdir. Bu gözlüğü kullanan kişinin kendini görüntünün içinde hissetmesi
için her iki göze ayrı görüntü verilir. Derinlik yanılsaması ile kişi bu
gözlüklerle gördüğü görüntüleri gerçek gibi hisseder. Dolayısıyla gördüğü
görüntülerden daha çok zevk alır. Daha çok zevk alması ise bu cihazlarla
geçirilen uzun vakitleri beraberinde getirir.
Uzun kullanımların gözde oluşturabileceği zararları sıralarsak;
Bu cihazların yoğun kullanımı özellikle gözlerinde kırma kusuru olanlarda gözün
uyum yeteneği çok fazla kullanıldığı için baş ağrısı ve mide bulantısı
oluşturabilir. Kırma kusuru olmayanlarda ise yakın görme çok kullanıldığı için
özellikle myopi (uzağı görmeme) gelişimi ve myopinin hızlı ilerlemesine neden
olabilir. Myop kişiler uzağı net göremezler. Bu nedenle çocukların
tahtayı göremediği için okul başarısı düşebilir. Uzağı net görememek trafik kazalarından tutun birçok yaşamsal sorunu
beraberinde getirir. Yapılan çalışmalarda dünya üzerinde myop nüfus çok hızla
artmaktadır.
Yine bu cihazlarda kullanılan LED, LCD teknolojileri göze mavi
ışık saçtığı için katarakt, sarı nokta hastalığı gibi hastalıkları uzun
kullanımda tetikleyebilir ve kişilerde uyku düzeninde
bozulmalara neden olabilir. Uyku düzeni bozulmaları iş performansını ciddi
oranda düşürmektedir.”
20 dakika kullanım 20 saniye ara
Açıkalın’a göre gözlüklerin ideal kullanım süresi
bir seferde 20 dakikayı geçmemeli. Kullanılan her 20 dakika için ise en az 20
saniye göz dinlendirilmeli.
“Dikkatli bakışta göz kırpma sayısı azalıyor. Bu da gözde
kuruluğu beraberinde getiriyor. Sanal gerçeklik gözlüklerinden gözün zarar
görmemesi için ara vermeden 20 dakikadan fazla kullanmak doğru olmaz. Her 20
dakikada bir de en az 20 saniye göz dinlendirilmeli. Bu cihazlarla özellikle
çocukların az zaman geçirmesine dikkat etmeliyiz.”
Tedavilerde de kullanılabiliyor
Sanal gerçeklik gözlüklerinin göz sağlığı ile
ilişkisi tamamen olumsuz değil. Prof. Dr. Banu Açıkalın bu gözlüklerin bazı
tedavilerde kullanıldığını ve sonuç alındığının da altını çiziyor:
“Bu cihazların faydalı olabileceği alan ise göz tembelliği
tedavisidir. Bu cihazlar göz tembelliği tedavisinde iyi neticeler vermektedir.
Sanal gerçeklik gözlükleri sayesinde kişiye özel tembellik tedavisi
planlanmakta ve uygulanmaktadır. Bu tedaviler evde de uygulanabilmektedir”
Yeni teknolojilere geçmişe oranla çok daha hızlı
adapte oluyoruz. Sanal gerçeklik gözlükleri yeni kullanım alanıyla hayatımızın
pek çok alanında olacak gibi görünüyor. Uzmanların uyarılarını dikkate alarak
kullanmak sağlığımızı korumak adına önemli, zira gözlük sanal olsa da etkileri
gerçek. (İlyas Umut Özacar/ TRT Haber)
Kaynak: İlyas Umut
Özacar/ TRT Haber
Kod ÇeviriciKod Çevirici EmojilerEmojiler