Akıllı cihazların pil ömrü nano malzemeyle uzatıldı
Akıllı cihazların
pil ömrünü, nano malzemeyle yüzde 60’a kadar artırılabilecek teknolojinin
deneysel araştırması tamamlandı.
Oxford Üniversitesinde nano elektromekanik sistemler üzerine doktora çalışması yapan Türk araştırmacı Utku Emre Ali, akıllı
cihazların pil ömrünü artırabilecek teknolojinin deneysel araştırmasını
tamamladı.
İTÜ Elektronik ve Haberleşme Mühendisliği Bölümünden
2017'de birincilikle mezun olan ve lisans tezini ultrason görüntüleme üzerine
tamamlayan Ali, 2018'de Oxford Üniversitesi Malzeme
Bilimleri departmanından doktora için kabul aldı.
Utku Emre Ali, nano elektromekanik sistemler üzerine sürdürdüğü
doktora çalışmaları sırasında, Oxford ve Pensilvanya üniversitelerindeki bilim
insanlarının iletişim teknolojilerinde kuvarsa bağımlılığı ortadan kaldırmak
için geliştirdiği frekansı değiştirilebilen çok küçük boyutlu nano malzemelerle
ilgili teknolojiye ilişkin deneysel araştırmayı tamamladı.
Bu yeni teknolojide, akıllı cihazlarda veri alışverişi için
kullanılan, çok fazla güç tüketen ve frekanslar arasında yeterince hızlı geçiş
sağlayamayan kuvars bazlı frekans sentezleyicilerin yerine, frekanslar arasında
10 kat daha hızlı geçiş yapabilen ve 1 milyon kat daha az güç tüketen nano
malzemeler kullanıldı.
Türk araştırmacının deneysel olarak test ettiği teknolojinin
ürüne dönüşmesi halinde akıllı telefon, kol saati, radyo, televizyon,
bilgisayar, ev otomasyon sistemleri ile otomobiller gibi akıllı cihazlarda daha
hızlı veri hızlarına çok daha düşük güç tüketimiyle ulaşılabilecek. Bu sayede
akıllı cihazların pillerinin ise yüzde 60'a kadar daha uzun süre dayanmasını
sağlanacak.
"Çok
küçük boyutta olduklarından mekanik özelliklerini incelemek çok zor"
Türk araştırmacı Utku Emre Ali, İTÜ'den lisans tezi
danışmanı Prof. Dr. Mustafa Karaman ile nano
elektromekanik sistemler üzerine çalışma yaptığı sırada konuya ilgisinin
arttığını, 4 yıldır da iletişim teknolojilerinde yeni olanaklar sağlayacak bu
proje üzerine çalıştığını anlattı.
Hocası vefat ettikten sonra dünyadaki hangi üniversitelerde
bu alanda çalışma yapıldığına ilişkin araştırma yaparken
Oxford Üniversitesinde şu anda doktora danışmanı olan hocasıyla karşılaştığını
dile getiren Ali, onunla yaptığı mülakatlar sonucunda projenin kendisine
verildiğini söyledi.
Faz değiştiren nano malzemelerden de bahseden Ali, "Bu malzemeler günlük hayatta birçok
yerde kullanılıyor. Mesela, CD ve DVD'lerin arkasına baktığınızda bu parlak
renkli malzemeler, faz değiştiren malzemeler ve genellikle de veri depolama
için kullanılıyor. Çünkü bu malzemenin iki tane katı fazı var. Birisi amor ve
düzensiz bir yapı, birisi de düzenli kristal bir yapı. Bu ikisinin arasında da
elektriksel, optik ve mekanik olarak özellik farkları var. Elektriksel ve optik
özellik farkları bugüne kadar çok fazla kullanıldı. Bilindiği gibi CD ve DVD'ye
bir kere veri yazdığımızda 10-15 sene hiçbir elektronik güce, bataryaya ihtiyaç
duymadan burada veri depolayabiliyoruz. Bilgisayardaki veri depolama sisteminin
aksine." diye konuştu.
Danışman hocasının 11 yıl önce bu malzemelerin mekanik
özelliklerini kullanarak geliştirdiği nano malzemenin patentini aldığını
belirten Ali, "Ama bunu deneysel
olarak kanıtlamak çok zordu. Bunlar nano boyutta oldukları için çok küçük,
kalınlıkları bir saç telinin binde biri kadar. Öyle olduğu için bunların
mekanik özelliklerini incelemek çok zor. Deneysel, elektronik ve mekanik bilgi
gerektiriyor." ifadelerini kullandı.
Farklı
bir nano malzemeyle pil ömrü yüzde 100'e kadar artırılabilir
Utku Emre Ali, akıllı saatler ve telefonlar ile dronlar gibi
akıllı cihazların birbirleriyle iletişim kurmaları ve veri alışverişi
yapabilmeleri için çeşitli frekansları sentezlemeleri gerektiğini belirtti.
Bu frekansları sentezleyen elektrik devrelerinin çok güç harcadığına,
telefonlarda en çok güç harcayan devrelerden birinin de bu olduğuna dikkati
çeken Ali, buna ilişkin "Telefonumuzu
hiçbir veri alışverişinin olmadığı, iletişim kuramadığımız uçak moduna
aldığımızda bataryaların ömrü çok uzun sürüyor." şeklinde bir örnek
verdi.
Ali, İngiltere'de bir üniversitede yapılan araştırmanın da
akıllı cihazlardaki frekans sentezleyicilerin bataryaların yüzde 70-80'ini
tükettiğini ortaya koyduğunu aktardı.
İletişim devrelerinin fazla güç harcamasının nedenini
araştırdıklarını anlatan Ali, şöyle devam etti:
"Bu frekans sentezleyen devreler kuvars kristallerine
dayanıyor. Kuvars kristalleri çok fazla güç harcıyor. Çünkü bunlar çok büyük
boyutlu. Projemizdeki cihazların boyutu saç telinin binde biri kadarken kuvars
kristalleri yarım santim, yarım santim boyutlarında bir küp. Kuvars
kristallerine bir birim güç gerekiyorsa bizim cihazlarımıza 1 milyon kat daha
küçük bir birim enerji gerekiyor. Bu da çalışma
verimini oldukça artırıyor. Dedik ki 'Eğer bu frekans sentezleyicilerin gücünü
1 milyon katına indirebilirsek bunu da daha güvenilir bir nano malzemeyle
gerçekleştirirsek bu güç tüketimini oldukça düşürebiliriz ve cihazların pil
ömrünü de daha fazla uzatabiliriz' Mesela, gündelik hayatta kullandığımız
akıllı cihazları en fazla 10 saat kullanabiliyorsak -telefonla konuşma süresi
olarak- bu cihazlar eğer ürüne dönüştürülürse şu anki teknolojiyle 16 saate
kadar çıkabilir. Belki daha farklı nano malzemeler bulunursa bu süre daha da
uzayabilir, belki 20 saate çıkabilir."
Afet
bölgelerinde uzun süre internet erişimi imkanı
Araştırmacı Utku Emre Ali, bu teknolojinin sadece akıllı
cihazlarda değil afet bölgelerinde de internet erişimi için kullanılabileceğine
dikkati çekti.
5G teknolojilerinin amacının da afet bölgelerine
dronlar sayesinde internet iletebilmek olduğunu belirten Ali, "Bunlara taşınabilir baz istasyonları
diyorlar. Dronlar zaten yeterince güç harcayan cihazlar. Dronların motorlarını
ve pervanelerini kullanmak için güce ihtiyaçları var. Bir de bu frekans
sentezleyicilerle birlikte baz istasyonu olarak kullanıldığında çok daha fazla
güç harcayan cihazlar olacaklar. Dronları sürekli geri çağırıp bataryalarını
değiştirip tekrar göndermek istenen bir şey değil. O yüzden afet bölgelerinde
çok daha uzun süre internet ulaşımını sağlayabilir. Çünkü o zaman dronlar
sadece pervanelerini döndürmeye belki de güç harcayacaklar. İletişim
devrelerindeki güç milyonda birine düşürülmüş olacak."
değerlendirmesini yaptı.
Ali, bu teknolojinin şimdilik iletişim alanında
kullanılabileceğini fakat ileride bilim insanlarının nano malzemeleri kuantum
hesaplamaları gibi farklı teknolojilerde kullanma ihtimalinin de olduğunu
sözlerine ekledi.
Kaynak: AA, TRT Haber
Kod ÇeviriciKod Çevirici EmojilerEmojiler