Türkiye’de Lityum Üretimi Başladı




Türkiye’de Lityum Üretimi Başladı

Eskişehir'de TUSAŞ Motor Sanayii AŞ (TEI) Türkiye'nin ilk milli helikopter motorunu üretmişti. Dört gün sonra Eskişehir'den bir başka sevinçli haber geldi. Seyitgazi ilçesi Kırka Eti Maden Tesisleri’nde yerli otomobili "uçuracak" lityum karbonat üretimine başlandı.

 

Yıllık 600 Tona Ulaşacak

 

 Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez’in geçtiğimiz günlerde açıkladığı lityum karbonat üretimi, Kırka Eti Maden Tesisleri’nde başladı. Kurulan pilot tesiste, ilk olarak 10 tonluk üretimin ardından yıllık 600 tona ulaşılması hedefleniyor. Başta yerli otomobilin bataryası olmak üzere birçok alanda kullanılması hedeflenen bileşenin, Türkiye’nin lityum ithalatını da azaltacağı belirtiliyor.



 

Kendi İmkanlarımızla Yapıldı

 

Yapılan çalışmalar hakkında bilgiler veren Eti Maden İşleri Genel Müdürlüğü Teknoloji Geliştirme Dairesi Başkanı Derya Maraşlıoğlu, "Lityum ve bileşenleri 21’inci yüzyılın önemli madenleri arasında girdi. Bunun nedeni batarya teknolojilerindeki gelişme ve pazardaki büyüklük oranı. Ülkemizde herhangi bir ekonomik değere sahip lityum kaynağına rastlanamadı. Bizim yaptığımız çalışma da ülkemizin ithalat yoluyla karşılanan lityum ihtiyacının bir kısmını yerli üretimle karşılamak. Yaptığımız AR-Ge çalışmaları sonucunda kurduğumuz pilot tesis içerisindeyiz. Burası tamamen Eti Maden tarafından yapılmıştır. Yaklaşık 1 yıl gibi kısa bir sürede hizmete açılmıştır. Türkiye’nin ilk lityum karbonat üretim tesisidir” şeklinde konuştu.

 



Bataryada Kullanılacak

 

Üretilen lityum karbonatın otomobil bataryalarında kullanılan kalitelere uygun olduğunu belirten Derya Maraşlıoğlu, bor üretiminde ortaya çıkan sıvı atıklar kullanılarak lityum karbonat elde edildiğini aktardı. Maraşlıoğlu, “Sektörde farklı farklı amaçlarla lityum karbonat veya diğer lityum bileşikleri kullanılmaktadır. Bizim yaptığımız AR-GE çalışmaları, batarya kalitesinde lityum karbonat üretmek üzeredir. Yani lityum iyon bataryalar için ne gerekiyorsa bizim üretimlerimiz de o kalitededir. Yerli otomobilin bataryasında ihtiyaç duyularsa kullanılabilir. Şu anda biz bor ürünlerini üretiyoruz. Borun bir sıvı atığı var. Sıvı atıkta da PPL dediğimiz düzeyde lityum bileşiğine rastlandı. Biz bunu lityum karbonat ya da herhangi bir ekonomik değere sahip lityum bileşiğine çevirmek için yaklaşık 3 yıllık bir AR-GE yaptık. Tamamen burada yaptığımız bir fabrikanın sıvı atığından üretilen bir bileşendir” ifadelerini kullandı.


Çevreci Bir Yatırım

 

Yıllık 600 tona ulaşılması hedeflenen üretim miktarı ile Türkiye’nin lityum karbonat ithalatını azaltacaklarını ifade eden Derya Maraşlıoğlu, şunları söyledi. “Çok çevreci bir proje çünkü atıklarımızı değerlendiriyoruz. Şu anda atıklarımızın yüzde 80’ini geri kazanıyoruz. Yanında farklı ürünleri de üretiyoruz. Ayrıca temiz su elde ediyoruz ve yeni su kaynaklarına da ihtiyaç duyulmuyor. Son yıllara baktığımız zaman yaklaşık 1000 veya 1200 ton lityum bileşikleri ithal edilmiş. Bir sonraki aşamada yapacağımız yıllık 600 ton üretim hedefliyoruz. Oradan elde edeceğimiz lityum ile de bu ithalatın bir kısmını önüne geçmiş olacağız.”



 

Enerji Bakanı Fatih Dönmez, geçen aylarda "Bu sene yapımına başladığımız tesisle ilk defa Türkiye'de lityum üretimini gerçekleştirmiş olacağız. Lityum, pil ve batarya teknolojisinde kullanılıyor. Türkiye'nin yaklaşık 1200 ton lityum ithalatı söz konusu. Burada lityumun pilot ölçekte yıllık 10 ton üretim kapasitesi var. İki üç yıl içinde üretim Kırka tesisi için yaklaşık 500 tona çıkacak" demişti.

 

12 Ton Ham Maddeden Üç Ton Cevher

 

Elektrikli otomobillerde kritik teknolojilerden birinin de pil ve yazılım olduğunu ifade eden Dönmez, "Yerli otomobilde de burada üretilen lityumun kullanıldığı bataryaları kullanmış olacağız. Burada cevher üretiyoruz. 12 ton ham maddeyi alıp 3 tonuyla cevher üretiyoruz" ifadesini kullanmıştı.

 

Tonu 20 Bin Dolar

 

Dönmez, “Son üç yılda bu projeyle sıvı atığın içinde ekonomik olarak değerlendirebileceğimiz maddeler analiz edildi. İçinde az miktarda lityum elementine rastladık. Bununla alakalı çalışmalarda 80 gram sıvı atıktan 60-63 gram saf su çıkıyor. Lityum karbonat dediğimiz 500 gramdan 0,1 gram lityum elde etmiş olacağız. 500-600 ton lityumu geri kazanma imkanını gördük. Ülkemizin bu alandaki önemli açığını Türkiye’de üretir hale gelmiş olacağız. Tesisle ilgili verimlilik çalışmaları ve testler yapılacak. Piyasalar değişiyor ancak tonu 20 bin dolar. Bazı ülkelerde üretiliyor ve dünyada yaygın değil. Elektrikli otomobillerin bataryaya ihtiyaç göstermesi nedeniyle zaman zaman tedarik darboğazı olabiliyor. İnanınca oluyor, inanmak işin yarısı, Eti Maden’i kutluyorum.” demişti.


 Kaynak: Türkiye Gazetesi/ Teknoloji


Sonraki
Önceki Konu
Önceki
Sonraki Konu »