Nusrat bir asır sonra yeniden mayın avlayacak
Türkiye’nin
yerli ve milli ilk mayın avlama sonarı Nusrat 1915 görücüye çıktı… Yüzde 85’in
üzerinde yerlilik oranına sahip olan ve yaklaşık 1 kilometre mesafeden mayını
tespit edebilen sistem, ihracat içinde çok önemli bir potansiyel taşıyor.
Yıl 1915… 1. Dünya
Savaşı’nın Anadolu için en zorlu dönemleri… İtilaf Devletleri donanmasını
Çanakkale'den geçirip İstanbul'u işgal etmekle görevlendirilmiş Fransız Amiral
Guepratte, dönemin en kudretli savaş gemilerinden
birinin güvertesinde boğazın serin sularını ve dar geçidi gözlüyor…
Gözünü diktiği yerde yokluk, zorluk ve türlü
imkansızlıklar içinde bir ordu var. Ne
sayıları çok, ne de ellerindeki silah ve mühimmat. Tüm bunlara rağmen işler
ilginç bir şekilde ilerliyor ve belki de tarih en önemli kırılmalarından biri
yaşanıyor… Nusrat mayın gemisinin Çanakkale Boğazı’na
döşediği mayınlar düşman donanmasını püskürtmekle kalmıyor, bir milletin makus
talihini değiştirmesine de çok büyük katkı sağlıyor.
Tüm bunları neden anlattık derseniz… Savunma Sanayii Başkanı
İsmail Demir’in İDEF 2021 Fuarı’nda duyurduğu Türkiye’nin yerli ve milli ilk
mayın avlama sonarı Nusrat 1915 hem o günlere atıfta bulunuyor, hem de
geçmişle gelecek arasında çok değerli bir köprü kuruyor.
Nusrat 1915 mayın avlama sonarı fikri nasıl doğdu?
Nusrat 1915’in duyurulmasının ardından Armelsan
Savunma Teknolojileri Genel Müdürü Can Emre Bakım ile bir araya geliyoruz.
Şirketin su altı ve su üstü araçlarına yönelik yetkinliğini biliyoruz. Bakım da
kuruluş hedeflerinden birinin ‘Deniz
Kuvvetleri’nin su altı sonar sistemlerindeki dışa bağımlılığı sona
erdirmek’ olduğunu söyleyerek, konuyu anlatmaya başlıyor.
Bu kapsamda bir ekiple geniş kapsamlı bir araştırma yaptıklarını belirten Bakım, yaptıkları
çalışmalar neticesinde Deniz Kuvvetlerinin en çok dışa bağımlı olduğu
konulardan birinin ‘mayın avlama
sonarları’ olduğu sonucuna ulaştıklarını söylüyor. Sonrasında ise hemen
kolları sıvamışlar ve çok ciddi bir hazırlık sürecine başlamışlar.
Halihazırda yabancı menşeli sistemler kullanılıyor
Can Emre Bakım anlatmaya devam ederken biz araya
giriyor ve öncelikle mevcut durumun nasıl olduğunu soruyoruz. Şu an ülkemizin
envanterinde bulunan hem Engin hem de Aydın sınıfı mayın
avlama gemilerinde yabancı menşeli sistemlerin kullanıldığı bilgisini veriyor.
Bu sistemlerin çok ciddi maliyetlere sahip olduğunu da eklemeden geçmiyor.
Böyle bir çalışmanın ardından şekillenen Nusrat
1915, ilk olarak 2019 yılındaki Uluslararası Savunma Sanayii Fuarı’nda (İDEF)
duyurulmuş. Aradan geçen iki yıllık süreçte tüm çalışmalar büyük bir titizlikle
tamamlanmış ve ortaya detaylı olarak ilk kez TRT Haber’in
görüntülediği bu sistem çıkmış.
Mayın tespit sistemleri nasıl çalışıyor?
Armelsan Genel Müdürü ile sohbetimize Nusrat 1915’in
muadillerinden farkının ne olduğu konusuyla devam etmek istiyoruz. Ancak
farkını daha iyi anlayabilmek için önce mevcut standart bir sistemin nasıl
çalıştığının bilinmesi gerektiğine işaret ediyor Bakım ve anlatmaya başlıyor:
“Mayın avlama sonarları temelde birden farklı frekansla çalışan
sistemlerdir. Öncelikle operasyonel anlamda düşük frekanslı sistemi aktif
ettiğinizde gemi uzak mesafelerde tarama yapar. Yaklaşık 1 kilometre mesafeye
kadar dip mayınları ya da demirli mayınları tespit eder. Fakat bu etapta ‘mayın
ya da mayına benzer obje’ diye ayırım yapabilir. Herhangi bir sınıflandırma yapamaz.
Sonrasında ise yüksek frekanslı antenlere geçilir. İlk etapta
yeri belirlenen nesneye yaklaşılır ve söz konusu obje incelenerek sınıflandırma
yapılır. Eğer söz konusu tehdit bir mayınsa, platform üzerindeki farklı
sistemlerden en uygun olanı mayını etkisiz hale getirmek üzere çalıştırılır ve
operasyon tamamlanır.”
Nusrat 1915’in muadillerinden farkı ne?
Temel olarak mayın avlama gemilerinde sistemin nasıl
işlediğini öğreniyoruz ve geliyoruz aklımızdaki asıl soruya… Nusrat 1915’in
muadillerinden farkı ne?
Geliştirdikleri sistemin dünyadaki genel
uygulamalardan çok daha yüksek bant genişlikli alıcı antenlere sahip olduğunu,
bu nedenle de hedefleri daha yüksek çözünürlüklü yani daha net bir şekilde
tanımlayabildiklerini anlatan Genel Müdür Bakım, “Öte yandan dünya biraz daha otonom ya da uzaktan kumandalı sistemlere
kaydı… Biz de Nusrat 1915’te bunu uyguladık. Hem çeşitli mayın avlama
platformlarında bu sistem kullanılacak, hem de insansız su üstü araçlarının
mayın avlama versiyonlarında ana sensör olarak görev üstlenebilecek. Otonom bir
sistem olduğunda haliyle büyük platformları riske atmıyor, daha düşük maliyetle
aynı sonucu elde edebiliyor ve en önemlisi personelinizin can güvenliğini
tehlikeye atmıyorsunuz” bilgisini paylaşıyor.
Yüzde 85’in üzerinde yerlilik oranına sahip
Armelsan Genel Müdürü Can Emre Bakım ile
sohbetimizde, Nusrat 1915’in yüzde 85’in üzerinde bir yerlilik oranı olduğunu
öğreniyoruz. Sensör tasarımı yerli olarak yapılmış ancak ilk etapta üretim için
yurt dışında bir adres tercih edilmiş. Bakım, kalan yüzde 15’lik kısmın da çok
kısa sürede yerlileştirileceğine dikkat çekiyor.
Bildiğiniz üzere Türkiye’nin milli imkanlarla
geliştirdiği bir savunma sanayii ürününün ihracat potansiyeli son yıllarda bir
hayli yüksek oluyor. Hele ki söz konusu bir deniz unsuru olduğunda bu şans daha
da artıyor. Peki, Nusrat 1915’te durum nasıl?
Hedeflerinin önümüzdeki yıl içinde insansız bir
platformda Nusrat 1915’i monte etmek olduğu bilgisini veriyor Bakım. Bu sayede
ihracat potansiyelin daha da artacağını ve Orta Doğu, Uzak Doğu gibi Türk
ürünlerine ilgi duyan pazarların yanı sıra kimi Avrupa ülkelerini de
hedeflediklerini anlatıyor.
Kaynak: Sertaç Aksan/Özge Güngörmüş/Cihan
Karaahmetoğlu/ TRT Haber
Kod ÇeviriciKod Çevirici EmojilerEmojiler