Çin’de Yapay Zeka Destekli Puanlama Sistemi Başladı
Dünyanın en güçlü ekonomilerinden ve en kalabalık ülkelerinden birisi olan Çin, yeni yıl ile beraber tüm ülkeyi kapsayan sosyal kredi sistemine, diğer deyimle yapay zeka destekli puanlama sistemine geçti. Bu sistem ile beraber vatandaşlar, yüz tanıma, sosyal medya kullanımı ve yapay zeka teknolojileriyle puanlanacak . Alınan puanlar artık hayatın her alanına etki edecek. Stratejist Abdullah Çiftçi’nin de söylediği gibi dünyada, geleceğe yön verenlerin dijital toplum dönemine geçiş, öncelikle Çin’de başlattıklarını ve bunun ilk adımının da sosyal kredi sistemiyle yani puanlama sistemiyle kuruluyor. Çin’de 176 milyon olan kamera sayısını bu yıl iki katına çıkarılması planlandı. Vatandaş, sokakta, okulda, trende, tuvalette, kamera, akıllı gözlüklere sahip polisler ve yüz tanıma sistemiyle takip edilerek puan verilecek.
Çin komünist partisinin resmi yayın organlarından Global Times gazetesinin bildirdiğine göre, ülkenin farklı bölgelerinde kısmen uygulanmaya başlanan projede, geçen yılın mayıs ayına kadar davranış ve çeşitli kategorilerde kara listeye giren 11 milyon 140 bin kişiye uçağa binmekten, 4 milyon kişiye ise yüksek hızlı trene binmekten men cezası verildi.
2019 Mayıs ayında pilot uygulama olarak başlayan ve bu yılında başında tüm Çin’de başlayan yapay zeka destekli puanlama sistemiyle birlikte vatandaşların puanlarını belirlemede, harcama alışkanlıkları, sosyal medya kullanımı, arkadaş çevresi, gibi son derece kapsamlı unsurların dahil olduğu bir algoritma sarmalı etkili olacak. Yapay zeka destekli puanlama sisteminde, kırmızı ışıkta geçmek, sigara içilmeyen bölgelerde yapılan yasak ihlalleri ve borcunu zamanında ödememek gibi davranışlar cezalandırılırken, ödemelerini zamanında yapma ve toplumsal sorumluluk projelerinde gönüllü yer alma gibi davranışlar mükafatlandırılacak. Yahoo News’teki habere göre uygulama, devlet kurumlarında, Çin’in askeri gücü Çin Halk Kurtuluş Ordusunda da Sosyal Kredi Sisteminin uygulanması düşünülüyor. Habere göre bir kişi orduyu terk etmek istediğinde derhal puanı düşürülüp kara listeye alınabilecek.
Koronavirüsle beraber stratejist Abdullah Çiftçi ve Ertan Özyiğit’in programlarında, Youtube kanallarında, sürekli dile getirdikleri dijital döneme, dijital topluma geçiş hızlandırıldı. Dijital toplumda puanlama sistemi hayatın önemli bir parçası olacak. Artık pek çok kişi bindiği taksiden restoran’a, eve çağırdığı ustadan e- ticarete kadar pek çok işlemi kişilerin puanına dikkat edilerek yapılacak. Çin’de puanlamanın önemini fark eden birçok firma verdikleri hizmetten sonra kullanıcılardan yüksek puan talep ediyorlar. Kimi uygulamalarda puanı düşük olanları sistem dışına itebiliyor. Çin’de başlayan sosyal kredi sistemi dünya için belki de bu sistemin denemesinin yapıldığı en büyük deney alanı durumundadır.
Yapay zeka destekli puanlama sistemi, insanın aklına George Orwell’in 1984 adlı kitabını akla getirirken, popüler dizi Black Mirror gerçek mi oluyor? Diye düşündürüyor. Distopyan dizi Black Mirror’un “Nosedive” bölümünde, dizide karakterler birbirinden yüksek puan almak için yarışırken, puanı düşük olanlar ise işten kovulma tehdidi gibi pek çok olumsuzlukla mücadele ediyor, dizinin baş kahramanı Lacie puanı düşük olduğu için arkadaşının düğünü gibi pek çok sosyal aktivitiye dahi katılamıyor. Stratejist Abdullah Çiftçi, Ertan Özyiğit ve başka bu konuda bilgi veren hocaların fikir ve görüşlerini de harmanlayarak başka bir makalede dijital toplum, dijital topluma nasıl hazırlanmalıyız? Bunları irdeleyeceğiz. Devlet olarak, millet olarak, bu milletin bir ferdi olarak dijital dönüşüm nasıl olmalıdır?
Kaynak: AA, TRT Haber
Kod ÇeviriciKod Çevirici EmojilerEmojiler