Yazar: Hamza Aslan
Toplumda
Görgü Kuralları
Müslümanı anlatırsak, Kibar, ahlaklı, edepli, güler yüzlü,
görgülü kendisine hitap edildiğinde efendim diyerek cevap veren kişidir. Edep bir Müslüman için en kıymetli,
dünyanın en değerli hiçbir hırsızın çalamadığı ziynettir. Edep demek güzel ahlaktır.
Edep demek güzel terbiye, iyi davranıştır. Edep demek haya, nezakettir. Edep sayesinde
insan ile hayvan birbirinden ayrılır.
Edep hakkında büyükler ne buyurmuşlar bakalım; Hazreti
Ömer “Edep, ilimden önce gelir”
buyurmuşlardır. İbni Mübarek hazretleri
ise edep hakkında şöyle buyurmuşlardır.” Her ilmi bilen bir alimin, edebinde noksanlık varsa, onunla görüşmemek
kayıp sayılmaz. Fakat edepli biri ile görüşemezsem üzülürüm” Görüldüğü gibi
edepli olmak, görgülü olmak önemlidir. Hazreti Mevlananın “ Edeple gelen, lütufla gider” buyurmaları dinimizin, bir müslümanda aranan vasıfın edep olduğunu
anlıyoruz. Toplumdaki görgü kuralları da yüce dinimize uygun şekilde
teşekkül etmiştir. Edepli kişilerin görgüleri hakkında bilgi verelim.
Sokakta
görgü kuralları:
Sokağa tükürmek, sokağa çöp atmak, sokağa çirkin şeyler
bırakmak ve sokakta geliş, geçişi engellemek görgü kurallarına uygun değildir.
Hatta ihtiyarlara, kadın ve hastalara ihtiyaç varsa yardım edilir. Öncelik
onlara verilir.
Yürürken
görgü kuralları:
Yolda yürümenin adabı çok yavaş veya çok hızlı
büyüklenerek, böbürlenerek yürümek doğru değildir. Kur’anı kerimde mealen, (Böbürlenerek yürüme) buyuruldu.
(Lokman 18)
Yolda yürürken bir
alimle, büyük bir zat ile yürürken önünden, solundan yürümemelidir. Bunun adı
edeptir. Görgü kuralıdır. Büyüklerin sağından yürümelidir.
Taşıma
araçlarında :
Taşıma araçlarına binmeden önce sıraya geçmelidir. İnip,
binerken itiş, kakış ile binmek çirkin davranıştır. Peygamber efendimiz (Büyüklerini saymayan bizden değildir)
buyuruyor.(Tirmizi)
Günümüzde ne yazık ki gençlerimiz bu konuda hassas
davranmıyorlar, Uyuma numarası ile karşılaşıyoruz. Ecdadımızdan nasıl gördük.
Onlara layık olmaya çalışmalıyız.
Alışverişte:
Alış verişte, satıcıya rahatsızlık verilmez. Malın
görüntüsü, kalitesi, bozulmadan bakılır. Fiyat konusunda sünnete riayet edilir.
Çokta fazla ısrar edilmez. Alınsa da alınmasa da teşekkür edip ayrılınır.
Satıcıda mal almadı diye kızmaz. Müşterisini memnun edecek şekilde davranır.
Arkalarından konuşmaz. Alış verişte her
iki taraf birbirini aldatmaz. Kul hakkı geçmesin diye dikkat edilir.
Toplu
Yerlerde:
Cenazelerde üzüntüler paylaşılır, Düğünlerde sevinçler
paylaşılır. Bayramlarda, olsun, düğünlerde ve cenazelerde kibar ve hassas
yerine göre uygun davranış sergilenir, uygun tavır takınılır. Cenazede cenazesi
olanlar teselli edilir, üzüntü paylaşılır.
Maddi ve manevi ne yapmak gerekiyorsa üzerine düşen yardım yapılır. Yakın ve samimi
davranır.
Düğün ve bayramlarda neşeli olunur. Görgü kuralının esası
eliyle, diliyle incitmemek, kalp kırmamalıdır. İkram edici olmak, gönül almak,
dua almak yine Toplumda görgü
kurallarındandır.
Konuşurken
Konuşma adabında konuşanın sözü kesilmez, sözünü kesmek
nezaketsizlik olur. Hadisi şerifte buyurulmuştur( Arkadaşı konuşurken susmak mürüvvettendir.) Mürüvvet hakkında bilmeyenlere kısa açıklama yapalım: anlamı insanlık, yiğitlik, cömertlik,
iyilik gibi güzel halleri anlatan yani bir yerde en güzeline riayet etmek
demektir.
Mektup
Yazarken
Mektup her ne kadar mazide kalmış olsa da, önceden
haberleşmede, iletişimde önemli yeri olduğu için adet üzere biz yinede bilgi
verelim. Mektup , kısa ve öz olmalı, lafı dolandırmadan maksat anlatılmalıdır.
Büyüklere, ilim sahiplerine yazarken dikkat etmeli, edepli olmalıdır. Hazreti
Mevlananın (Edeple gelen lütufla gider )
sözü unutulmamalıdır.
Telefonda
konuşma Adabı
Telefon edildiğinde karşı taraf telefonu açtığında
telefon eden kendini tanıtır. Telefonu açan kişinin hitabı “Buyrun efendim” şeklinde olmalıdır. Telefon eden maksadını kısa ve
öz olarak anlatır. Karşı tarafın boşuna zamanını almaz. Telefonda kibar ve
nazik olmalıdır. Argo tabirlerle konuşmamalıdır. “Efendim” diye hitap şekli edepli olmaktan gelmektedir.
Eve
Girerken
Eve mutlaka Besmele-i
şerif ve ihlas suresini okuyup girin. Sağ ayakla içeri girip selam vermeyi
unutmayın. Her işe başlarken Besmele-i
şerif ile başlamayı düstur edinmeliyiz. Adet haline getirip kendimizi
alıştırmalıyız.
Kod ÇeviriciKod Çevirici EmojilerEmojiler