Yazar: Hamza Aslan
Bir İrlanda futbol takımının kulüb armasında ayyıldızı görünce insan nasıl olur,
demek zorunda kalıyor. Merak edip araştırınca arkasında çok ilginç bir hikaye
çıktı. Drogheda futbol takımının
logosunun arkasında bir yardım hikayesi çıktı.
Lozan Müzakerelerinde Avrupalı delegelerin aksine Türk
heyetine yakın davranan hatta destekleyen İrlandalı delege çok şaşırtmıştır.
Türk heyetinde bulunan şair ve diplomat Yahya Kemal Beyatlı bir fırsatını bulup
sorar, “ Benim gibi her İrlandalı buna
mecburdur. Biz açlık ve kıtlıktan kırılıp, ölümle boğuşurken diğer
Avrupalılardan hiçbir yardım ve destek görmedik. Ama sizin atalarınız, yardım
bize para , hem de gemiler dolusu erzak gönderdiler. Bu sayede, çok sayıda
İrlandalı hayatta kaldı. O zor günlerde bize insanca uzanan eli unutamayız.” Cevabını almıştır.
Mazideki
Acı Hatıralar
İrlanda da
arazilerin tamamı ingilizlerin elinde, onbin zengin toprak sahibi tarafından,
irlandalılara kiraya verilirdi. Halkının büyük çoğunluğu katolik olan
irlandalılar kiraladıkları topraklardan kaldırdıkları ürünün bir kısmını toprak
sahiplerine vermek zorunda kalırlardı. İrlandalılar kendileri için patates
yetiştirirlerdi. 1845lerde Avrupanın çoğu ülkesinde irlandadaki gibi kıtlık
yaşanıyordu. İrlanda tarihinde “patates kıtlığı” diye anılan bir olaydır.
Patates İrlanda için temel gıda maddesidir. Amerikadan o tarihlerde nasıl
geldiği bilinmeyen patatesler için zehir olan bir mantarın bulaşması da üretimi
etkilemiştir. Bu mantar yüzünden mahsülün üçte bir telef oldu. Bir yıl sonrası
kayıp % 90 lara ulaşınca , aç kalan halk tohumları yemek zorunda kaldı.
İngiltereye nakledilen 1 milyon ton zahire, 250bine varan koyun ile halk
sıkıntı yaşamaya başladı. 1847 yılında kıtlık son haddine ulaştı. İthal
tohumlar kullanıldı ise de yarısı telef oldu. Kıtlığın verdiği zarar büyük oldu.
8 milyon olan nüfusun bir kısmı Amerikaya göç etti. Göç edenler bir daha geri
dönemediler. Ölümler, acı kayıplar nüfus 5 milyona kadar geriledi. Kıtlık 1851
yılında bitti. Ama mazide kalan acı hatıralar, hüzünlü hikayeler kaldı.
Büyük
Jest!
Ecdadımızın yardımseverliği, merhameti,cömert ve
müşfikliği kendilerinden herhangi bir talep olmadığı halde, Sultan Abdülmecid
han, İrlandaya 10 bin sterlin yardım göndermek ister. Bu jest Osmanlılara büyük
itibar kazandırmıştı.
İrlanda İngiltereye bağlı olduğu halde Kraliçe Victoria’nın
teba’ası na o kadar cömert davranamadı. 2 bin sterlinden fazla para göndermedi.
Kraliçenin 2bin sterlin vermesi, kraliçenin itibarı için, İngiltere yardımın bin
sterlin’e indirilmesini istedi. Bunun üzerine Sultan Abdülmecid han sterlin’e
ilaveten, erzak, ilaç ve tohum dolu üç yelkenli gemi gönderdi. İngiltere
bilerek Osmanlı gemilerine zorluk çıkarttı. İrlanda o tarihlerde sömürge
durumundaydı. Bu durumda gemiler 30 mil uzaklıktaki Drogheda limanına yanaştı.
Yükünü buraya indirdi.
Omanlı Devletinin, Sultan Abdülmecit han’ın 4000 km
uzaklıktaki bu fakir bölgeye, üstelik farklı dine sahip olmalarına rağmen,
uzatılan yardım eli tarihte eşine pek raslanmayan bir durumdur. İngilizlerin
kendi hakimetlerindeki bir bölgeye yapılan yardımı engellemeye çalışmaları, bir
de yardım etmemeleri şaşırtıcı bir durumdur. Osmanlı sultanında irlanda halkına yardım büyük jestti.
Armadaki
Ay- Yıldız
Yapılan yardımı İrlanda Asilleri yazdıkları bir teşekkür
mektubu ile karşılıksız bırakmadılar. Osmanlı sultanına yazılan bu teşekkür
mektubu halen Topkapı Sarayı
arşivlerindedir. Bu mektubun içeriği:”
Aşağıda imzaları bulunan biz irlanda asilleri ve halkı, Majesteleri(Abdülmecid
Han)tarafından, acı çeken kederli İrlanda halkına gösterilen cömert
hayırseverlik ve alakaya en derin minnetlerimizi hürmetle takdim eder.;İrlanda
halkının ihtiyaçlarını karşılamak ve acısını dindirmek üzere cömertçe yapılan
bin sternlik bağış için teşekkürlerimizi arz ederiz.”
İrlandalılar, kendilerine kilometrelerce uzaklıktaki
Osmanlıların yaptıkları iyiliği unutmadılar. 1919 yılında kurulan Drogheda futbol kulübünün amblemini ay-yıldız olarak tasarladılar. Ayrıyeten 2006
yılında mayıs ayında kuruluşunun 800. Yılını kutlayan Drogheda belediyesi,
yapılan yardımı unutmamak, yaşatmak adına, 150 yıl önce yapılan yardımı o
dönemde belediye binası olan, Osmanlı denizcilerinin misafir edildiği günümüzdeki
Westcourt otelinin duvarına bir şükran plaketi asıldı. Törende konuşan Alderman
Frank Goddfrey, şehir ambleminde de bulunan hilal ve yıldıza dikkat çekerek” Şükran plaketi, iki ülke insanlarının
dostluk sembolü olacaktır ümidindeyim.” Dedi. Kıtlık ve açlık müzesi müdürü
de Türk halkına ve Osmanlı devletine minnet ve şükranlarını sundular.
İrlandalı bir gazetecinin yardımla ilgili söyledikleride
ilginçtir. Yardımın efsane olduğu, çünkü şehirde limanda böyle bir kaydın
olmadığı, ilk defa Osmanlılar tarafından böyle karşılıksız yardım yapıldığını
şehirde bunu unutmamıştır. İrlanda halkı bunu hiçbir zaman unutmadı.
Unutmadığını ay-yıldızı şehrin sembollerine yansıtarak göstermiştir. Kilometrelerce uzaktaki İrlanda daki futbol
kulübünün Ambleminin sırrı bu olsa gerektir. Yapılan yardımlar insanların
vicdanına hitap eder. İnsanlar yapılan iyiliği unutmaz. Bunun adına sevginin
sırrı diyelim.
Kod ÇeviriciKod Çevirici EmojilerEmojiler