Yaratıcı Fikirleri Teşvik Eden Belge: PATENT
Patent nedir? Sorusu her zaman sorulmuş, ne işe yaradığı sorgulanmıştır. Ancak buluşların koruma kapsamına girmesini sağlayan, bütün hakların buluşu yapanın olduğunu gösteren resmi belgenin adı ve aynı zamanda yaratıcı fikirleri teşvik eden PATENT. Dünyada acaba ilk patenti kim almış, en çok patenti kim almış, Türkiye’de patenti ilk kim almış bu soruların cevabını vermeye çalışacağız. Dünyada ilk patenti kimin aldığı aslında belirsiz ama bazı tarihçilere göre 1421 yılında Floransalı mimar Filippo Brunelleschi mermer taşımak için geliştirdiği vinç sistemine patent aldığı söylense de bazılarına göre de ilk patent İngiltere Kralı 6. Henry tarafından cam yapımcısı John Utyman’a, o dönem İngiltere’de bilinmeyen vitay yapımı için patent verildiğini söyleyenler de var. Patent ile ilgili ilk yasa Venedik Senatosu tarafından 1474 yılında çıkarılarak mucitlerin, buluş yapanların hakları güvence altına alındı.
Türkiye’de ilk patent alınan ürünün “diş macunu” olduğunu biliyor muydunuz? Türkiye’de diş macununa ilk patenti alan eczacı Necip Akar, kendi ürettiği diş macununa 1924 yılında patent aldı. Necip Akar’ın ilk markaları:”Şampuan Cemil, Necip Bey Kremi ve Necip Diş Macunu.” İspanyol gribinin İstanbul’u etkilediği bir dönemde Necip Akar bir formül geliştirerek “GRİPİN” onun en büyük başarılarından birisidir. Patent başvurusunda ilk sırayı alan ülke ABD, Avrupa Patent Sözleşmesi istatistiklerine göre 2018 yılında 174 bin 317 patent başvurusu yapıldı. 43 bin 612’si ABD’den, 22 bin 615 ile Japonya ikinci sırada, 9 bin 401 ile Çin üçüncü sırada, 7 bin 296 ile Kore dördüncü olurken diğer ülkeler sıralamanın devamında yer almaktadır.
Avrupa Patent Sözleşmesinin sayfasında mevcut bilgilere göre
patent başvurusunu marka bazında en çok başvuru yapan 2 bin 493 ile Siemens birinci
ve diğer markalar sırasıyla Huawei, Samsung, LG, United Tecnologies olarak
takip ediyor. Türkiye’de 2018 yılında yapılan illere göre patent başvurusu şu
şekilde:
”
- Kocaeli - 294
- İzmir - 289
- Manisa - 236
- Konya - 186
- Sakarya - 143
- Gaziantep - 142
- Antalya - 98
- Kayseri - 93
- Eskişehir - 92
- Tekirdağ - 92
- İzmir - 289
- Manisa - 236
- Konya - 186
- Sakarya - 143
- Gaziantep - 142
- Antalya - 98
- Kayseri - 93
- Eskişehir - 92
- Tekirdağ - 92
Patent tescilinin en
çok verildiği yıl ise 2018 olarak kayıtlara geçti. Geçen yıl 2 bin 805 patent
tescillendi. 2017 yılında ise bu sayı bin 964’tü.”
Patent başvurusu nasıl yapılır? Türk Patent ve Marka
Kurumunun sayfasında yer alan bilgilere göre, patent başvurusu ve başvuru
sonrası işlemler e- devlet üzerinden yapılıyor.
“Online İşlemler” sayfasında elde edilen araştırma sonuçları bilgi
amaçlı olduğundan, sonuçlara göre yapılacak başvurular “tescil edilir” ya da “edilemez”
kesin yargısına varılmamalı. Başvurunun Türk Patent ve Marka Kurumu içindeki
durumunu takip edebilirsiniz. Yayına çıkmamış patent başvurularını
görüntüleyemiyorsunuz.
Dünyada
en çok patent alan, patente sahip olan sırp kökenli ABD’li mucit Nikola Tesla,
birçok buluşa ve deneye imza atan bir isim. Nikola Tesla,
patent aldığı yüzlerce buluşuyla “en çok
patente sahip kişi” olarak kabul edildi. İcatlarıyla yüzyılı değiştiren
başka bir mucit Amerikalı mucit Thomas Edison’un da binin üzerinde patenti var
ve en önemli ve verimli mucitlerden biri olarak kabul edilir.
Günümüze
gelecek olursak, Avustralyalı mucit, bilim adamı ve girişimci Kia Silverbrook, uluslararası
veri tabanında kayıtlı 9 binden fazla patent başvurusuyla öne çıkıyor.
Kaynak:
Gülçin Sakarya / TRT Haber
Kod ÇeviriciKod Çevirici EmojilerEmojiler