Vampir Kelebekle Mücadele İçin Yerli İlaç Geliştirildi
Türkiye’de özellikle Karadeniz sahil şeridindeki illerde yoğun görülen, halk arasında “vampir kelebek” ya da "yalancı kelebek" olarak adlandırılan bitki zararlısı “ricania japonica” ile mücadele için yerel iki mantar türünden yerli ilaç geliştirildi. Karadeniz sahil şeridinde özellikle Artvin ve Rize’nin kuzey, Trabzon’un da doğu ilçelerinde çok yoğun popülasyona ulaşan hatta Giresun, Ordu, Düzce ve İstanbul’da da görülen zararlının neredeyse tüm Karadeniz bölgesine yayıldı. Ülkemizin önemli ihraç ürünlerinden çay ve fındıkta zarara yol açan, fasulyeden salatalığa, kabaktan mısıra, karayemişten böğürtlene, ısırgandan eğrelti otuna kadar bölgede yetişen hemen hemen tüm sebze, meyve ve bitki türleriyle beslenebilen “vampir kelebek” ürünlere zarar veriyor.
Tarım ve Orman Bakanlığı Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü (TAGEM), hemiptera takımından ricaniidae familyasına ait 450 türden biri olan “ricania japonica” ile mücadele noktasında çözüm geliştirmek amacıyla yaklaşık 2 yıl önce proje çağrısında bulundu. Karadeniz Teknik Üniversitesi (KTÜ) Fen Fakültesi Biyoloji Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. İsmail Demir ve ekibi, projeye başvuru yaptı. İsmail Demir ve ekibi, bölgeden izole edilmiş, tarım zararlıları üzerinde etkili yerel iki mantarı(Fungus) kullanarak, bölge de yetişen ürünlere, özellikle ihraç ürünü olan çay ve fındıkta zarar yol açan bu türe karşı “prototip mikoinsektisit”i geliştirdi.
TAGEM’in çağrıya çıkmasından sonra yaptıkları incelemede, bu coğrafyadan izole edilmiş yerli bir mikroorganizmanın zararlı üzerinde test edilmediğini gördüklerini anlatan Prof. Dr. İsmail Demir, “Öncelikle kültür koleksiyonumuzda yer alan öldürücü etkisi yüksek 8 fungusu, zararlı üzerinde laboratuvar koşullarında test ettik. Bunun sonucunda beauveria ve metarhizium cinslerine ait birer tür daha yüksek öldürücü etki gösterdiği için yolumuza bunlarla devam ettik. Bilim camiasında çok bilinen bu iki cins, biyolojik mücadele çalışmalarında yoğun kullanılan funguslardan” dedi.
Yaklaşık 200 bin lira maliyetle projenin geçen temmuzda tamamlandığı ve sonuçlarının iki hafta önce TAGEM yetkilileriyle paylaştıklarını söyleyen İsmail Demir, “Ürünlerimize ‘Met TR61’ ve ‘BnasTR61’ adlarını verdik. Projeye bir ürün diye başladık, proje sonunda iki ürün geliştirdik. Dünyada ilk kez bu zararlıya karşı fungus orjinli biyopreparatlar geliştirmiş olduk. Prototip ölçüde bunu ürettik, etkisini de gördük. Şimdi mutlaka bunun orta ölçekte üretilmesi gerekir. Bunun ticarileştirilmesi için önce ruhsatlandırılması lazım” diye ifade etti. Türkiye’de milli ve yerli hamle, her alanda devam ediyor.
Kaynak: AA, TRT Haber
Kod ÇeviriciKod Çevirici EmojilerEmojiler