İbrahim Öztürk
Sosyal kredi sistemini ilk ortaya çıkaran Charles Booth,
19. Yüzyılın sonlarında İngiltere’de bir çalışma yapar. Londra’da yaptığı çalışma
işçi sınıfının ekonomik ve sosyal şartları üzerinedir. İşçi sınıfının alım
gücüne yardımcı olacak sosyal kredi sistemi fikrini ortaya atar. Aslında bu
fikir işçilere yardımı, onlara alım gücü sunmayı hedeflese de, temelinde bir
tüketici kesiminin oluşturulması fikri yatar.
George Orwell’in 1949 yılında yayınlanan ve kısa sürede
kült bir eser olan “1984 kitabında” anlatılanlar gerçek mi
oluyor? George Orwell’in romanında okuduklarımız sanki Çin’de uygulamaya
konulmuş gibi görünüyor. Çin’de başlayan Sosyal kredi sistemi nedir? 2014
yılında uygulamaya konulan sosyal kredi sistemi sayesinde Çin vatandaşlarını
dijital platformda izlemeye başladı. Yapılan izlemeye göre de puanlama
sistemini uyguluyor ve sistem sadece sosyal medyada, e-mail hesapları, kişiye
özel dijital platformlardaki takibin dışında aldığı trafik cezaları gibi bir
çok konu da izleme yapıyor.
Nüfus
bakımından da dünyanın en büyük ülkesinde acaba yeni bir dünya tasarımı üzerine
çalışma mı yapılıyor? Sosyal kredi sistemi; bağımsız düşünce,
özgür düşünen insanın olmasını istemiyor. Yaptığınız
bir aramada” Tibet- bağımsızlık, ya da
Tiananmen” kelimeleri kullanarak yapacağınız arama başınızın belaya girme durumu ile karşı karşıya kalma
demektir. Puanlama sisteminin sonucunda size yansımalar ne olacak? Puanlama
sistemi her şeyi etkiliyor. İş yerinde
terfi almadan düşük faizli kredi
kullanmaya kadar her şey puana bağlı olacak. Çin yaptığı bu sistemle vatandaşını
iyi, kötü ayrımıyla ayrıştırma uygulamış oluyor.
Skynet uygulaması ile dakikada 3 milyar insanın yüz
taraması yapılıyor. Bu demek oluyor ki, sokaklarda yürüyen, şehirde dolaşan bir
insanın yerinin bulunması en fazla beş dakika sürecek. Bu sistem sayesinde, her
insan, her şehir, her yerleşim birimi tam kontrol edilecek. Acaba böyle bir
ortamda özgür düşünce olabilir mi? Sosyal kredi sistemi kullanılırken birazda
kullanım amacı, niyete bağlı değişecek, suçluyu yakalama da iyi, insanlara
özgür düşünmeye set çekmesi yönüyle de kötü durmaktadır. Bu durum demokrasi için
ne kadar iyi olur? Dünyanın hızla Endüstri 4.0 uygulamalarına geçerken
geleceğin sosyal, siyasi ve ekonomik şartlarının etkilenmesi kaçınılmazdır. Çin’deki uygulamayla bir yerde insanlığa,
teknolojiyle format atılıyor diyebiliriz.
Kod ÇeviriciKod Çevirici EmojilerEmojiler