Yazar: Hamza Aslan
Türkiye Cumhuriyeti 24 haziran 2018 seçimlerinden sonra “Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi” ile
tanıştı. Yeni yönetim modeli ne getirecek. Her sistem uygulandığında bazı
aksaklıkları olabileceğini insan düşünmeden edemiyor. Öyle de olsa yeni yönetim modeli; yalın, makamların
azaldığı, insan kaynağının gelişmesine imkan sağlamasıyla, karar alma sürecini
hızlandıran, bürokrasiyi ve hantal yapıyı kaldıran bir sistem ortaya koyuyor.
Başbakanın olmayacağı sistemde, Cumhurbaşkanın
yardımcılarının olacağı, etkin koordinasyon için bazı bakanlıkların
birleştirildiği, yeni modelde bakanlık
sayısı 26’dan 16’ya düşürülecek. Yeni modelde bazı bakanlıkların adı
değişecek. Örnek verecek olursak; “ Aile
ve Sosyal Çalışma Bakanlığı ile Çalışma ve sosyal Güvenlik Bakanlığının”
birleştirilmiş hali: “ Çalışma Sosyal
Hizmetler ve Aile Bakanlığı” şeklinde olacaktır. Aileyi merkeze alan yeni
sistemde, yeni bakanlık her evden en az bir çalışanın istihdam edildiği, mutlu
aile, mutlu toplum ve insanın hedef alınacağı hizmetin verilmesi amaçlanıyor.
“Bilim
Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı ile Kalkınma Bakanlığının” birleştirilmiş
hali “ Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı “ olacaktır.
Bu bakanlığın amacı da yüksek teknoloji ile küresel ve evrensel markalar
üreterek, yapay zeka da ve akıllı teknolojilerde lider ülke olarak tüketen
değil, üreten olmayı amaçlamaktadır.
“Gümrük
ve Ticaret Bakanlığı ile Ekonomi Bakanlığı” da “Ticaret Bakanlığı” olarak
birleştirilecektir. Yeni bakanlığın amacı da ihracatı 500 milyar dolara
yükseltip, İstanbul’u dünya finans merkezi yapmaktır.
“Gıda, Tarım Ve Hayvancılık Bakanlığı ile Orman ve Su
İşleri Bakanlığı“ ise ”Tarım ve
Orman Bakanlığı” olarak tek çatı altında birleşecektir. Bu yeni bakanlığın
amacı, orman arazilerinin korunup, yedi bölgede tarımda yılda iki ürün
alınabildiği, tarımda çeşitlilik ve verimliliğin artırıldığı, yemyeşil bir
Türkiye amaçlanmaktadır.
“Dışişleri
bakanlığı ile Avrupa Birliği Bakanlığı” da birleştirilerek :“Dışişleri Bakanlığı” adıyla yeni
sistemde yerini alacaktır. Dış politikada ve uluslar arası gelişmelerde daha
etkin bir dış politika amaçlanmaktadır.
Ekonomi alanındaki 6
bakanlık sayısı 3’e inerken, ekonomi
yönetimindeki bu birleşme ile 16 yılda 3 kattan fazla artan milli gelir, vizyon
projelerle, istihdamla katlanması hedeflenmektedir. Başbakan yardımcılığına
bağlı Hazine Müsteşarlığı yeni sistemde Maliye Bakanlığı çatısı altında
birleştirilirken yeni bakanlığın adı:”
Hazine ve Maliye Bakanlığı” olacaktır. “Ulaştırma,
Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığının” adı:” Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı” olacaktır.
Yeni sistemdeki bu modelin dikkat çeken önceliklerinden
biri bürokrasi ve karar alma sürecinin hızlı olmasıdır. Yetki karmaşasına son
verilerek, insan kaynakları doğru değerlendirilerek, “Genç yetenek projeleri” başlatılıp, tersine beyin göçü ile yerli
ve milli projeler desteklenecektir. Kamu personelinin çalışmalarının artıracak
projeler geliştirilecek.
Bu modelin amaçlarından olan hızlı koordinasyon için
Cumhurbaşkanlığına bağlı 8 başkanlık
geliyor. Bağlı olacak başkanlıklar:”
Genel Kurmay Başkanlığı, Milli İstihbarat Başkanlığı, Savunma Sanayi
Başkanlığı, Milli Güvenlik Kurulu, Diyanet İşleri Başkanlığı, Devlet Denetleme
Kurulu, İletişim Başkanlığı, Strateji ve Bütçe Başkanlığı” olacaktır.
. Bu modele karşı çıkanların genelde kullandığı söylem: “ Cumhurbaşkanını kim denetleyecek?” Parlementer
sistemde Cumhurbaşkanının hiçbir sorumluluğu bulunmamaktadır. “Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemine “
geçilmesi ile beraber Cumhurbaşkanı
Meclise ve millete karşı sorumlu olacak ve Meclis Cumhurbaşkanı hakkında
gerekirse soruşturma açabilecek. Cumhurbaşkanı ve yardımcılarına eski sistemde
olan hükümeti düşürmek için verilen gensoru verilemeyecektir. Hakkında
soruşturma açılan Cumhurbaşkanı da erken seçim kararı alamayacaktır.
. Kanun yapımında meclis ön plana çıkmakta, kanun yapma
işi meclisin olması ile beraber denetim ve bilgi edinme hakları korunmaktadır.
Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi sayesinde yeni sistemle oluşturulacak 9 kurul’un görevi bilimden sağlığa, uzun
vadeli ve stratejik vizyonlar içeren politikalar üretmek olacaktır.
. Cumhurbaşkanlığı hükümet sisteminde tüm bakanlıkları
ilgilendiren konularda Cumhurbaşkanına doğrudan bağlı, Finans, Dijital dönüşüm, İnsan kaynakları, Yatırım ofisleri bu
isimlerle kurulup çalışacaktır.
. Başbakanlığa
bağlı çalışan seçim kampanyalarında çok tartışılan TİKA, Yurt Dışı Türkler ve
Akrabalar Toplulukları Başkanlığı, Yunus Emre Entitüsü gibi kurumlar Dışişleri
Bakanlığına bağlı çalışacaklardır.
. Cumhurbaşkanı yürütme yetkisine ilişkin konularda
kararname çıkarabilecektir. Cumhurbaşkanlığı hükümet sistemine geçilmeyle
beraber, Cumhurbaşkanı yemin edip göreve başladığında, çıkaracağı
kararnamelerle kamuda büyük dönüşümü
başlatacaktır. Ayrıca yeni sistemin diğer bir getirisi Türkiyede sıkı yönetim
de tarih olacaktır. Bakanlar kurulu yetkisinde olan OHAL uygulaması yeni
sistemde Cumhurbaşkanında olup 6 ay süre ile olağanüstü hal ilan edebilir.
Olağan üstü halin süresi 6 ayı geçemez .
Tarihsel olarak bir yolculuk yaptığımızda Türkler hiçbir zaman
devletsiz kalmamış. Ama en büyük atılımı, büyük devlet olmayı da gelen han,
hakan gibi iyi liderler sayesinde istikrar içinde gerçekleştirmiştir. Türkiye
Cumhuriyeti için “Cumhurbaşkanlığı Hükümet
Sistemi” hızlı karar alma, istikrar, etkin koordinasyon ile 2023
hedeflerine, 2053 hedeflerine, 2071 hedeflerine ulaştıracaktır. Osmanlıdan sonra kimsesiz kalan mağdurlar,
mazlumlar, müslümanların umudu Türkiye güçlü olursa, süper güç olursa, dünya
huzur bulacak.
Kaynak:
Türkiye Gazetesi 23 haziran 2018 gündem
Kod ÇeviriciKod Çevirici EmojilerEmojiler