Yazar: Hamza Aslan
Bir zamanlar her yer analog cihazlarla dolu idi. Analog
kameralar, analog uydu alıcıları gibi birçok cihazın devri dijital cihazların
hayatımıza girmesi ile bitmiş oldu. Artık kamerasından, radyosuna, telefonundan,
çamaşır makinesine derken bir anda kullandığımız her şey dijital oldu. Önemli
olan bu değişime ayak uydurabilmek ve dijital okur yazar olmaktır. Bu
makalemizde dijital okur yazarlık nedir? Dijital mantık hakkında bilgi vermeye
çalışacağız.
Dijital teknoloji, akıllılık özelliğini getirirken
beraberinde getirdiği riskleri ve tehlikeleri de göz ardı etmemek gerekiyor.
Çünkü dijital teknoloji ile beraber her şey bilgisayardan veya cep telefonundan
yapılmaya başlandı. Para transferleri, kamusal işlemler ve ödeme yöntemleri
derken bir sürü işlem dijital teknolojik cihazlar üzerinden yapılmaya başlandı..
Gazetelerde, televizyonlarda, sosyal medya üzerinden dolandırılan insanların
haberlerini okuduğumuz zaman dijital okur yazarlık nedir? konusunun önemi daha
iyi anlaşılmaktadır.
Dijital
okuryazarlık, bilgisayarları, tabletleri, akıllı telefonları kullanabilme,
bilgiye ulaşma, analiz etme ve üreterek bilgiyi paylaşabilmektir. En önemlisi
güvenli sitelerle, güvenli olmayan siteler arasındaki farkı iyi bilmektir.
Burada önemli bir ayrıntıyı unutmamak gerekli, dijital olarak çalışan bu
cihazları kullanma becerisinin dışında internet ortamındaki dijital mantığıda
çözmek gereklidir. Bu mantık normalde karışık gibi görünse de aslında en basit
şekli “hiçbir dijital platforma, güvenli
olmayan hiçbir bağlantıya özel verilerinizi eklemeyiniz.” Bilgi edinme,
konu araştırma için girdiğiniz Web sitesine kaydolmanız gerekiyorsa, sitenin
istediklerine bakın. Kayıt esnasında sizden nüfus bilgileri isteniyorsa o
siteden uzak durun. Nüfus bilgilerini istiyorsa bu iyi niyetli olmadığı
düşüncesini aklımıza getirir. O zaman gerekli bilgiyi serbest olarak sunulan
site veya platformlardan ulaşmaya çalışın. İnternet alış verişlerinde kredi
kartı kullandığınız sitenin “güvenli”
olmasına dikkat edin. Güvenli olmayan sitelerde özel bilgilerin paylaşılması
durumunda, bu sitelerin erişim izinleri kontrol edilemediği için ehil olmayan
kişilerin, hackerlerin bilgilerinize ulaşması zor olmayacaktır.
Kamuya ait olan bu sitedeki “yeşil renkli güvenli”
yazısını görüyorsunuz. İnternet vergi dairesi olarak hizmet veren bu sitede
kartlarınızla işlem yaparken güvendesiniz. Dikkat etmeniz gereken güvenli yazısı
olmayan sitelerde banka kartlarınızı kullanmayın.
Diğer bir konuda bilgisayar kullanıcı davranışlarını
ölçmek, girdiğiniz her web sitesi cookielerle sizin neleri aradığınızı, hangi
etiketleri kullandığınızı, arama motorlarında neleri aradığınızı listelemek
için bilgisayarınıza küçük dosyaları yükler. Cookienin tarifini web
sunucusundan bilgisayar otomatik yüklenen küçük dosyalar diğer deyimle
çerezlerdir. Bu sayede kişiselleşme sağlar. Bu kişiselleşmeden kurtulmak dijital okur yazarlığı gerektirmektedir. Yani cookieleri nasıl yöneteceğinizi
bilmelisiniz.
Yapılması
gereken Milli eğitim bakanlığı müfredatına Dijital okur yazarlık ders olarak
konabilir. Yeni yetişen nesil için bu şekilde alınacak onların daha bilinçli
bilgisayar kullanıcısı yapacaktır. Gençlere dijital mantığı verebilmek
önemlidir. Anadolu da bilgisayar kullanımının öğretilmesi için sarf
edilen çabanın şimdi dijital okur yazarlık bilincinin geliştirilmesi için
çalışmalar yapılması gerekiyor. Dijital
okur yazarlık kursu almak isteyenlerin aşağıdaki linke tıklayarak bu konuda
bilgi alabilirler. İSMEK’i adını duymuş olabilirsiniz. İSMEK’in açılımı: “İstanbul
Büyükşehir Belediyesi Sanat ve Meslek Eğitim Kursları” tam karşılığıdır. 1996 Yılından
beri 16 yaş üstü tüm İstanbullulara eğitim hizmeti vermeye çalışan bir
kurumdur. Dijital okur yazarlık kursunu İSMEK merkezlerinde 32 saatlik bir süre
dahilinde vermektedir. http://www.ismek.ist/tr/branslar.aspx?branscode=2677
Hayatınız yapacağınız bir hata ile kararmamasın Hem medya
okur yazarlık, hem de dijital okur yazarlık konusunda kendininizi geliştirerek
arama ağı, web analizi, internet online hizmetlerini güvenli şekilde
kullanabilmemiz çok önemli olmaktadır. İster dijital ortamda, ister sosyal
medya da veya akıllı telefonla gelebilecek dolandırıcılık faaliyetlerine kaşı
basiretiniz bağlanmaması için dijital dünyaya, çağa ayak uydurun, değişimi yakalayın.
Kod ÇeviriciKod Çevirici EmojilerEmojiler